Mùa đông năm ấy ở Quảng Ngãi, gió bấc lùa qua khe cửa, buốt giá đến tận xương tủy, nhưng không lạnh bằng nỗi đau cứa vào lòng tôi. Tôi kết hôn năm 25 tuổi, cuộc sống tưởng chừng viên mãn với người chồng tình cảm, một người đàn ông ấm áp và luôn biết cách khiến tôi mỉm cười. Chúng tôi đã có ba năm chung sống hạnh phúc, tràn ngập tiếng cười và những ước mơ giản dị về một tổ ấm nhỏ. Nhưng rồi, định mệnh nghiệt ngã đã ập đến. Chồng tôi, người đàn ông mà tôi yêu hơn cả sinh mệnh, phát bệnh hiểm nghèo và qua đời, để lại tôi và con gái nhỏ với gánh nặng nợ nần và nỗi đau mất mát không thể gọi thành tên.
Thế giới của tôi như sụp đổ. Tôi cảm thấy mình lạc lõng giữa biển khơi, không một chiếc phao cứu sinh. Đôi mắt tôi trũng sâu vì những đêm dài không ngủ, trái tim tôi nặng trĩu nỗi buồn. Tôi nhìn con gái bé bỏng, khuôn mặt ngây thơ của con là động lực duy nhất giúp tôi níu giữ lấy cuộc sống này.
Sau tang lễ, tôi và con gái ở lại nhà chồng. Thời gian đầu, bố mẹ chồng, đặc biệt là mẹ chồng tôi, bà Lan, rất thương xót. Bà luôn ôm tôi vào lòng, an ủi, và cùng tôi khóc than cho người con trai quá cố. Tôi đã cố gắng chăm sóc ông bà khi họ ốm yếu vì thương nhớ con trai, cố gắng gánh vác mọi việc trong nhà, hy vọng có thể bù đắp phần nào nỗi đau mất mát của họ.
Nhưng chỉ một năm sau, mọi thứ thay đổi một cách chóng mặt, như một cơn ác mộng mà tôi không thể nào tỉnh dậy. Mẹ chồng tôi đột nhiên trở nên khó tính, xét nét tôi từng li từng tí. Bà soi mói từ cách tôi nấu ăn, cách tôi chăm sóc con, đến cả cách tôi đi đứng, ăn nói. Những lời nói cay nghiệt, những ánh mắt dò xét của bà khiến tôi cảm thấy ngột ngạt, khó thở. Bố chồng tôi thì lặng thinh, ông ít nói hơn, chỉ lâu lâu nhắc khéo chuyện tôi nên "nghĩ cho tương lai", "còn trẻ thì tính đường khác". Lòng tôi quặn thắt, không hiểu tại sao mẹ chồng lại thay đổi đến vậy, và tại sao bố chồng lại nhắc đến chuyện tôi nên đi bước nữa.
Tôi cảm thấy mình như một người thừa thãi trong chính ngôi nhà này, căn nhà mà tôi đã từng coi là tổ ấm. Nỗi đau mất chồng chưa nguôi ngoai, giờ đây lại thêm sự lạnh nhạt, ghẻ lạnh của bố mẹ chồng. Tôi tự hỏi, liệu có phải tôi đã làm gì sai? Hay là họ muốn tôi rời đi?
Một buổi chiều mưa tầm tã, mẹ chồng gọi tôi ra hiên nhà. Gió lạnh luồn qua mái tóc, khiến tôi rùng mình. Bà Lan đứng đó, dáng người gầy gò, khắc khổ, nhưng ánh mắt bà lại sắc lạnh đến đáng sợ. Bà nói thẳng, giọng bà lạnh lùng, không chút cảm xúc, như thể đang nói về một người xa lạ: "Nhà này không thể mãi là nhà con được. Con nên tự lo cuộc sống của mình. Con còn trẻ, còn cả tương lai phía trước. Đừng vướng bận vào chúng ta nữa."
Dù tủi thân, giận đến phát run, nước mắt tôi đã chực trào, nhưng tôi vẫn cố nén lại, gật đầu chấp nhận rời đi. Tôi bế con gái vào lòng, trái tim tôi đau xót như bị hàng ngàn mũi dao đâm vào. Con bé ngây thơ, không hiểu chuyện gì đang xảy ra, chỉ dụi đầu vào vai tôi. Tôi cảm thấy mình thật bất lực, thật yếu đuối. Tôi không có nơi nào để đi, không có ai để nương tựa.
Tôi rời khỏi căn nhà đó, mang theo con gái và nỗi đau chất chứa. Tôi thuê một phòng trọ nhỏ 12 mét vuông ở một con hẻm sâu, ẩm thấp. Ban ngày, tôi dậy từ tờ mờ sáng, nấu xôi bán ở chợ. Tối đến, tôi lại đi quét dọn cho ba văn phòng gần đó để kiếm thêm thu nhập. Tôi ngủ chưa tới năm tiếng mỗi ngày, thân thể rã rời, nhưng tôi luôn cố gắng sắm sửa đủ đầy cho con, không để con thiếu thốn bất cứ thứ gì.
Con bé ngoan, ít khi quấy khóc. Hai mẹ con dù ăn cơm canh đạm bạc vẫn cười đùa, kể chuyện trong ngày. Những lúc con bé cười, lòng tôi như được sưởi ấm. Tôi nghĩ mình sẽ cố gắng như thế vài năm, đợi con lớn thêm chút rồi tính tiếp. Tôi tự nhủ với lòng mình rằng, chỉ cần có con, tôi sẽ vượt qua tất cả. Tôi không cần ai khác, không cần một mái ấm nào khác.
Cuộc sống cứ thế trôi qua trong sự vất vả và cô độc. Tôi không dám nghĩ đến tương lai, chỉ sống cho hiện tại, sống vì con gái. Nhưng rồi một hôm, khi tôi đang bán xôi ở chợ, bố mẹ chồng tôi bất ngờ tìm đến chỗ tôi trọ. Tôi giật mình, không biết họ đến đây làm gì. Lòng tôi lại dấy lên một nỗi lo lắng.
Bố chồng tôi, ông Hai, nhìn tôi, ánh mắt ông ấy đầy sự ái ngại và cả nỗi buồn. Ông nói thẳng, giọng ông trầm ấm, nhưng lời nói lại như một nhát dao nữa cứa vào tim tôi: "Hai mẹ con sống thế này khổ quá. Thôi, con cứ để cháu về ở với ông bà, ông bà lo được." Ông nhìn con bé, ánh mắt ông ấy đầy sự thương xót.
Tôi thương con, sợ con theo mình sẽ quá cực. Cuộc sống của tôi quá bấp bênh, tôi không thể đảm bảo cho con một tương lai tốt đẹp. Nhưng tôi cũng không muốn rời xa con, không muốn xa rời đứa con mà tôi đã dành cả sinh mệnh để yêu thương. Tôi do dự, lòng tôi giằng xé. Tuy nhiên, khi con bé về thăm ông bà nội một lần, nó đã ríu rít kể về đồ chơi mới, tôm to, ngon mà bà nội nấu cho. Tôi biết nhà chồng vẫn dư dả, bố chồng vẫn làm kế toán trưởng công ty lớn, họ sẽ lo cho cháu tốt hơn.
Cuối cùng, tôi gật đầu, đưa con về cho ông bà nuôi. Khoảnh khắc ôm con vào lòng, tôi cảm thấy tim mình vỡ vụn. Nước mắt tôi lăn dài, ướt đẫm mái tóc con bé. Con bé dụi đầu vào vai tôi, ánh mắt ngây thơ nhìn tôi, như thể muốn hỏi: "Mẹ ơi, mẹ đi đâu vậy?" Tôi không dám nhìn thẳng vào mắt con, sợ mình sẽ không thể kìm được lòng mà giữ con lại.
Từ đó, tôi sống một mình trong căn phòng trọ trống tênh. Ban ngày đi làm, tối trở về nghe tiếng trẻ con hàng xóm mà ứa nước mắt. Căn phòng 12 mét vuông giờ đây trở nên rộng lớn và lạnh lẽo hơn bao giờ hết. Tôi cảm thấy mình thật cô độc, thật lẻ loi. Tôi không có ai để chia sẻ, không có ai để nương tựa. Nỗi đau mất chồng, nỗi đau xa con, và nỗi đau bị gia đình chồng "xua đuổi" cứ gặm nhấm tâm can tôi từng đêm.
Tôi vẫn giữ thói quen bán xôi buổi sáng ở góc chợ quen thuộc. Mỗi ngày, tôi lại dậy sớm, chuẩn bị nồi xôi nghi ngút khói, và hy vọng sẽ bán hết sớm để có thể về nhà nghỉ ngơi. Cuộc sống của tôi cứ thế trôi qua, đều đặn, tẻ nhạt.
Có lần, khi đang bán xôi, tôi bất chợt thấy bóng dáng mẹ chồng đứng khuất sau cột điện, nhìn tôi rất lâu rồi mới quay đi. Lòng tôi nhói lên một cảm giác khó tả. Bà ấy là người đã đẩy tôi ra khỏi nhà, đã khiến tôi tưởng mình bị ghét bỏ đến tận cùng, vậy mà giờ lại lén lút dõi theo tôi mỗi sáng? Tôi tự hỏi, liệu bà ấy có cảm thấy hối hận không? Hay là bà ấy đang muốn xem tôi sống khổ sở đến mức nào?
Dần dà, tôi thấy bà đến nhiều lần hơn, lúc thì ngồi ở quán nước đối diện, lúc đứng bên kia đường giả vờ xem điện thoại. Bà không đến gần, không hỏi han, chỉ lặng lẽ nhìn rồi quay đi, như một thói quen không ai giải thích nổi. Tôi cảm thấy một sự khó hiểu, một sự mâu thuẫn trong lòng mình. Bà ấy ghét tôi, nhưng tại sao bà ấy lại luôn dõi theo tôi?
Vài lần tới thăm con, con gái tôi kể, giọng nó líu lo, ngây thơ: "Mẹ ơi, bà nội vẫn thường đưa con đến trường, xong bà qua chỗ mẹ bán xôi á. Nhiều hôm bà còn kể cho con biết hôm nào mẹ bị ế, hôm nào mẹ bán hết sớm á. Bà nội nói mẹ giỏi lắm đó mẹ!" Nghe con gái kể, tôi không hỏi gì thêm, chỉ cúi mặt, thấy lòng mình nhói lên. Nước mắt tôi lăn dài vào trong. Bà ấy vẫn quan tâm đến tôi, vẫn dõi theo tôi từng ngày. Chuyện này kéo dài đến năm thứ ba, kể từ ngày tôi rời khỏi nhà chồng.
Những buổi chớm đông, khi tôi ngồi co ro bên nồi xôi nghi ngút khói, tay chân tê cóng, tôi vẫn thấy dáng người ấy thấp thoáng đâu đó. Dù cách xa, nhưng tôi vẫn cảm nhận được ánh mắt của bà. Ánh mắt đó không còn sự lạnh lùng, ghẻ lạnh như ngày xưa, mà thay vào đó là một nỗi buồn sâu thẳm, một sự lo lắng không nói thành lời. Tôi cảm thấy một sự ấm áp nhỏ bé len lỏi vào trái tim băng giá của mình.
Một buổi chiều mùa hè, khi trời trong xanh và nắng vàng rực rỡ, tôi về thăm con gái. Con bé lớn hơn nhiều rồi, líu lo như chim. Bố chồng tôi đang ngồi ở hiên nhà. Ông mời tôi vào nhà, và bất ngờ nói: "Cứ để con bé chơi bên hàng xóm thêm lúc nữa, tí bố gọi về cho. Bố muốn nói chuyện với con một chút."
Tôi cảm thấy một sự căng thẳng bao trùm. Lòng tôi dấy lên một dự cảm không lành. Liệu có phải ông ấy muốn nói điều gì đó liên quan đến con gái tôi, hay liên quan đến việc tôi nên đi bước nữa? Tôi ngồi xuống, tim tôi đập thình thịch.
Ông bắt đầu tiết lộ sự thật, giọng ông trầm trầm, đầy sự tiếc nuối và hối lỗi: "Con từng trách mẹ chồng con đúng không? Con từng nghĩ bà ấy ghét con, muốn đuổi con đi đúng không? Nhưng con có biết, mẹ con cố tình làm thế là để cho con có thể bước tiếp không?"
Tôi sững sờ. Tôi nhìn ông, không thể tin vào tai mình. Mẹ chồng tôi cố tình làm vậy? Tại sao?
Ông tiếp lời, ánh mắt ông ấy xa xăm, như đang nhớ về một điều gì đó đã cũ: "Bà ấy nói với bố, nếu con ở lại, con sẽ mãi chăm nom cho đôi vợ chồng già này, chẳng dám lấy ai, chẳng dám đi đâu. Mà con còn trẻ. Bà ấy sợ con gò bó, đánh mất thanh xuân ở căn nhà này, mất đi cơ hội tìm kiếm hạnh phúc riêng. Bà ấy muốn con được tự do, được sống một cuộc đời trọn vẹn. Nên bà ấy chọn cách xấu nhất, đẩy con đi, cho con ghét mà bỏ đi luôn, để con yên tâm tìm hạnh phúc mới."
Nước mắt tôi trào ra, nóng hổi, mặn chát. Tất cả những ấm ức, những nỗi đau, những hiểu lầm bấy lâu nay bỗng chốc tan biến. Thì ra, sự "xua đuổi" khắc nghiệt đó lại là một sự hy sinh thầm lặng, một cách yêu thương mà mẹ chồng tôi đã lựa chọn để tôi được hạnh phúc.
Ông Hai tiếp tục, giọng ông nghẹn ngào: "Nhưng thực ra, bà ấy còn đau hơn con. Tuần nào bà ấy cũng phải đến nhìn xem con sống thế nào, có người đàn ông nào đỡ đần con không? Bà ấy không dám đến gần, sợ con ghét. Bà ấy chỉ lặng lẽ dõi theo con, mong con được bình yên."
Tôi nhìn quanh căn nhà quen thuộc, từng ngóc ngách in dấu bao kỷ niệm. Nơi tôi từng bị đuổi đi trong tủi hờn, hóa ra lại là nơi muốn tôi hạnh phúc, sống tốt nhất. Nỗi đau trong tôi không còn là nỗi đau của sự ghét bỏ, mà là nỗi đau của sự thấu hiểu, của tình yêu thương vô bờ bến. Tôi cảm thấy một sự ân hận sâu sắc vì đã hiểu lầm mẹ chồng, vì đã trách bà ấy.
Tôi chạy ra hiên, tìm mẹ chồng. Bà đang ngồi đó, nhìn tôi, ánh mắt bà ấy đầy vẻ lo lắng. Tôi ôm chầm lấy bà, khóc nức nở. "Mẹ ơi, con xin lỗi mẹ. Con đã hiểu lầm mẹ rồi. Cảm ơn mẹ, cảm ơn mẹ đã hy sinh vì con."
Mẹ chồng tôi ôm chặt lấy tôi, nước mắt bà cũng lăn dài. Bà vỗ về tôi, giọng bà run rẩy: "Con bé ngốc này. Mẹ chỉ muốn con được hạnh phúc thôi."
Đêm ấy, tôi nằm bên con gái, lặng lẽ vuốt tóc nó. Trong đầu tôi là hình ảnh của mẹ chồng, về những gì bố chồng đã tiết lộ. Tôi không biết nên khóc hay nên cười, chỉ biết lòng mình tràn ngập những cảm xúc phức tạp. Tôi tự hỏi mình nên tiếp tục cuộc sống đơn độc kia rồi tìm một người mới, tìm một hạnh phúc cho riêng mình, hay quay trở lại, sống tiếp bên bố mẹ chồng, để ông bà không còn phải lo lắng cho "hạnh phúc khác" của tôi nữa?
Tôi nhìn con gái, khuôn mặt bé bỏng của con là tất cả đối với tôi. Tôi muốn con có một gia đình trọn vẹn, có ông bà nội yêu thương, có một người mẹ hạnh phúc. Tôi nhận ra rằng, hạnh phúc của tôi không chỉ là hạnh phúc cá nhân, mà còn là hạnh phúc của những người thân yêu.
Sáng hôm sau, tôi quyết định. Tôi sẽ không tìm một người mới. Tôi sẽ quay trở lại, sống cùng bố mẹ chồng, cùng nhau chăm sóc con gái. Tôi sẽ bù đắp cho những lỗi lầm của mình, và sẽ yêu thương mẹ chồng nhiều hơn. Tôi tin rằng, chúng tôi có thể xây dựng lại một gia đình hạnh phúc, một gia đình mà tình yêu thương sẽ chiến thắng mọi hiểu lầm, mọi khó khăn.
Tôi nói với bố mẹ chồng về quyết định của mình. Ông bà vui mừng khôn xiết. Mẹ chồng tôi ôm tôi vào lòng, ánh mắt bà ấy tràn ngập niềm hạnh phúc. Bà nói: "Mẹ biết con sẽ làm vậy. Mẹ tin con."
Tôi và con gái trở về nhà chồng. Căn nhà giờ đây không còn lạnh lẽo và trống rỗng nữa. Nó tràn ngập tiếng cười, tiếng nói chuyện, và hơi ấm của tình thân. Tôi và mẹ chồng cùng nhau nấu ăn, cùng nhau chăm sóc con gái. Chúng tôi không còn những khoảng cách vô hình nữa. Chúng tôi đã trở thành những người bạn, những người đồng hành trong cuộc sống.
Tôi cũng tìm được một công việc mới ở gần nhà, không còn phải vồng lưng bán xôi hay quét dọn văn phòng nữa. Tôi có nhiều thời gian hơn cho con gái, cho gia đình. Cuộc sống của tôi trở nên bình yên và hạnh phúc hơn bao giờ hết.
Dù vết thương từ quá khứ có thể vẫn còn đó, nhưng chúng đã trở thành những bài học quý giá. Tôi đã học được rằng, tình thương không phải lúc nào cũng mang hình hài dịu dàng hay ngọt ngào. Có những người không biết cách nói yêu, chỉ biết chọn cách khiến ta đau để ta trưởng thành, chọn cách đẩy ta đi để ta được sống một đời tự do, thay vì bị buộc vào những nghĩa vụ và hy sinh không tên.
Và rồi khi ta đủ trải qua, đủ lắng lại và đủ thứ tha, ta mới hiểu có những vết thương sinh ra từ tình yêu, có những xua đuổi lại chính là cách người ta giữ gìn ta theo một kiểu âm thầm, lặng lẽ nhất. Câu chuyện của tôi là một minh chứng sống động cho điều đó. Tôi biết ơn mẹ chồng tôi, biết ơn những gì bà đã làm cho tôi. Tôi biết ơn cuộc sống đã cho tôi cơ hội để hiểu, để tha thứ, và để yêu thương.