Trời tháng Ba âm u, mây xám kéo đầy trên cao như một tấm màn nặng trĩu. Minh bước ra khỏi chiếc taxi, chỉnh lại cổ áo sơ mi và vuốt tóc thật gọn gàng. Hôm nay là buổi phỏng vấn cuối cùng ở một công ty công nghệ hàng đầu – nơi anh mơ ước được vào làm suốt ba năm qua.
Trước cổng công ty, một người đàn ông trung niên mặc bộ đồng phục bảo vệ màu xanh dương đang cặm cụi lau bảng tên công ty. Gương mặt rám nắng, hằn rõ những vết nhăn nơi khóe mắt, tay vẫn chăm chỉ lau đi lau lại những giọt mưa bụi.
Minh nhíu mày. Anh ghét mưa – nó làm bẩn giày da và khiến nếp là quần bị gấp. Anh tiến thẳng tới cổng mà chẳng buồn liếc nhìn người bảo vệ. Nhưng người kia đưa tay ra chặn lại, ánh mắt nghiêm nghị: “Cháu cho bác xem giấy hẹn phỏng vấn.”
Minh chau mày. Giọng anh có chút bực bội: “Cháu đến phỏng vấn, bác gọi ai ra đón cháu là được. Không thấy cháu mặc vest, cầm hồ sơ à?”
Người bảo vệ nhẹ nhàng nhưng không kém phần cứng rắn: “Bác chỉ làm đúng nhiệm vụ. Mời cháu cho bác xem giấy tờ.”
Cảm thấy bị xúc phạm, Minh lầu bầu gì đó rồi móc giấy hẹn ra, giơ về phía bác với vẻ mặt coi thường. Anh nhìn bác bảo vệ như thể đó là một cái máy đang ngáng đường mình, chứ không phải con người. Bác cầm giấy, soi kỹ một lúc rồi mới gật đầu mở cổng.
Minh bước vào sảnh với dáng đi tự tin. Anh nghĩ trong đầu: Mấy người bảo vệ này đúng là rách việc. Một bộ đồng phục tầm thường mà cũng muốn thể hiện quyền lực.
Phòng chờ có vài ứng viên khác, ai cũng bận rộn nhìn vào hồ sơ hoặc tra cứu thông tin công ty. Minh không làm vậy. Anh ngồi bắt chéo chân, tay vuốt nhẹ điện thoại, ánh mắt thản nhiên. Anh tin mình là ứng viên sáng giá nhất. Học bổng toàn phần, kinh nghiệm làm việc từ những công ty lớn, ngoại hình ưa nhìn. Làm gì có đối thủ?
Khi được gọi tên, Minh chỉnh lại cà vạt, bước vào phòng họp lớn. Trong phòng đã có ba người: một giám đốc nhân sự, một trưởng phòng kỹ thuật, và một người đàn ông lớn tuổi mà anh chưa gặp bao giờ. Người này không mặc vest, chỉ là áo sơ mi và chiếc áo khoác mỏng, tóc đã lốm đốm bạc nhưng mắt rất sáng.
Minh cúi đầu chào. Ánh mắt anh vô thức lướt qua người đàn ông kia mà không thể hiện gì nhiều. Anh nghĩ đó chỉ là một nhân viên lâu năm nào đó – có thể là cố vấn không quan trọng.
Buổi phỏng vấn bắt đầu bằng những câu hỏi quen thuộc. Minh trả lời trôi chảy, mạch lạc. Anh nói về thành tích học tập, những dự án cá nhân, cách giải quyết vấn đề trong công việc. Anh chủ động đưa ra những đề xuất về cải thiện quy trình tuyển dụng, một cách khéo léo để khoe tư duy của mình.
Đến phần hỏi tình huống, người đàn ông lớn tuổi nhìn thẳng vào anh, giọng nói trầm và chậm rãi: “Giả sử có một nhân viên bảo vệ ngăn không cho cậu vào công ty, cậu sẽ xử lý thế nào?”
Minh nhướng mày. Một câu hỏi đơn giản đến mức kỳ cục. Anh mỉm cười: “Cháu sẽ nói chuyện nhẹ nhàng với bác ấy, trình bày lý do và nhờ bác liên hệ người có trách nhiệm.”
Người đàn ông khẽ nhíu mày, lặng im vài giây rồi gật đầu. Buổi phỏng vấn kết thúc, giám đốc nhân sự nói rằng họ sẽ gửi email kết quả trong vài ngày tới. Minh rời phòng với tâm trạng hân hoan. Anh chắc chắn mình đậu. Những người trong kia dường như không thể tìm được lý do nào để từ chối một ứng viên xuất sắc như anh.
Vài ngày sau, email đến.
Minh mở mail với một nụ cười sẵn trên môi – nhưng nụ cười ấy tắt lịm khi anh đọc dòng đầu tiên: “Chúng tôi rất tiếc…”
Anh không tin vào mắt mình. Đọc lại ba lần, anh vẫn không hiểu lý do. Tại sao? Kỹ năng? Kinh nghiệm? Tư duy? Ngoại hình? Tất cả đều ổn. Lý do là gì?
Không chịu nổi cảm giác hụt hẫng, Minh gửi email hỏi lại lý do không được nhận. Anh không cần lời an ủi, anh cần sự minh bạch. Một ngày sau, anh nhận được cuộc gọi mời đến công ty – lần này là để gặp trực tiếp một người trong ban điều hành.
Minh đến. Vẫn là cổng công ty ấy. Vẫn là bác bảo vệ hôm nào – nhưng lần này, anh im lặng cúi đầu khi đi ngang. Bác chỉ nhẹ nhàng mỉm cười, ánh mắt không có lấy một chút trách móc.
Người tiếp anh là giám đốc điều hành – chính là người đàn ông lớn tuổi trong buổi phỏng vấn.
Ông rót trà mời anh, rồi chậm rãi nói: “Cháu thắc mắc vì sao không được nhận vào làm?”
Minh gật đầu. Trong lòng vẫn còn ngổn ngang những câu hỏi.
Ông lấy ra một chiếc tablet, mở đoạn video từ camera an ninh. Hình ảnh hiện rõ buổi sáng hôm ấy – từ lúc Minh bước tới cổng, đối thoại với bác bảo vệ, đến cả cách anh lầu bầu trong miệng.
Minh sững sờ.
Ông nhìn anh, giọng không còn lạnh lùng mà lại mang vẻ buồn: “Bác bảo vệ đó là chú tôi. Ông ấy từng là một trong những nhân viên đầu tiên gây dựng nên công ty này từ thời còn là một gara máy tính nhỏ. Vì bệnh tim nên ông không làm quản lý được nữa, nhưng tôi vẫn mời về làm bảo vệ – không phải vì thương hại, mà vì tôi tin ông là người đủ tinh tế để đánh giá con người.”
Câu nói như một cú tát vào lòng tự tôn của Minh.
Tim anh đập mạnh, đầu cúi xuống. Cả căn phòng yên lặng như có thể nghe thấy tiếng thở của từng người. Một cảm giác xấu hổ trào lên, dội ngược trong ngực, khiến anh thấy mình nhỏ bé, tầm thường.
Người giám đốc không trách móc. Ông chỉ chậm rãi tiếp tục: “Tôi không cần một nhân viên chỉ giỏi làm việc. Tôi cần người biết tôn trọng người khác – bất kể họ làm gì, ở đâu. Tư duy tốt thì nhiều người có, nhưng thái độ tốt mới là nền tảng để làm việc lâu dài.”
Minh ngồi lặng. Những suy nghĩ chạy rối trong đầu anh – bao năm qua, anh luôn cố gắng để giỏi hơn, xuất sắc hơn… nhưng chưa bao giờ dừng lại để nhìn xem cách mình cư xử với những người xung quanh.
Anh xin phép được rút lui, để không làm lãng phí thời gian thêm nữa. Nhưng trước khi bước ra khỏi phòng, anh cúi đầu thật sâu. Lần đầu tiên trong đời, cúi đầu không phải để chào xã giao, mà là để thừa nhận lỗi lầm thật sự.
Ra đến cổng, bác bảo vệ vẫn đang ngồi đó, tay gác lên đầu gối, mắt nhìn ra đường. Minh bước đến gần, cất tiếng khẽ khàng: “Cháu xin lỗi bác. Hôm ấy cháu đã quá kiêu ngạo…”
Bác nhìn anh, nheo mắt mỉm cười: “Không sao đâu. Ai cũng có lúc trẻ, lúc vội. Biết sửa là quý rồi.”
Tháng sau, Minh nhận được một email khác – lần này là từ chính giám đốc điều hành. Trong thư, ông viết:
“Tôi không từ chối một tài năng, tôi chỉ tạm gác lại để chờ xem sự thay đổi. Nếu cháu vẫn muốn, chúng ta sẽ có buổi gặp lại, với tư cách là những người cùng làm việc, không còn là bài kiểm tra nữa.”
Minh rơi nước mắt. Không phải vì được nhận – mà vì được tha thứ, được nhìn nhận bằng cả trái tim chứ không chỉ là bản CV.
Ngày đầu tiên đi làm, Minh bước qua cổng với một hộp bánh nhỏ trên tay. Anh dừng lại, đưa nó cho bác bảo vệ và nói: “Bác ăn sáng chưa? Hôm nay trời lại mưa, bác nhớ mang áo mưa nhé.”
Bác bảo vệ nhận hộp bánh, cười hiền hậu: “Làm việc tốt, làm người tốt – cháu đã bắt đầu đúng rồi đấy.”
Và mưa vẫn rơi nhẹ – nhưng trong lòng Minh, đã có nắng.