Giữa trưa hè gay gắt, mặt đường công trình dường như đang bốc hơi, tỏa ra những làn khói mờ mịt như ảo ảnh. Hương ngồi bên gốc cây bàng già cỗi, nơi bóng râm chỉ vừa đủ che nửa thân người. Chiếc áo bảo hộ bạc màu thấm đẫm mồ hôi, lưng áo sậm lại thành từng vệt. Chị mở chiếc hộp cơm nhựa cũ kỹ, mùi thịt kho hòa quyện cùng rau luộc và mắm ớt bốc lên, thân thuộc như nhịp đập trái tim những người lao động nghèo.
Bên cạnh chị là một hộp cơm khác, được đặt ngay ngắn sát mép thùng giấy rách nát. Hộp cơm ấy không phải dành cho chị. Đó là phần cơm chị để cho ông lão ve chai – người đàn ông gầy guộc với đôi vai cong vẹo, thường xuất hiện đúng giờ trưa, như một cái đồng hồ sống. Họ chưa từng trò chuyện sâu, chưa từng hỏi tên, nhưng ánh mắt họ chạm nhau mỗi ngày, như một lời chào âm thầm.
Ngày đầu tiên, ông lão bước đến, dáng đi chậm chạp, tay run run, gương mặt khắc khổ nhuốm màu bụi thời gian. Hương đặt hộp cơm trước mặt ông, nhẹ đến mức như sợ gió cuốn mất: "Con có dư, chú ăn cho đỡ đói." Ông ngước lên, ánh nhìn mờ đục bất ngờ ánh lên một tia sáng lạ. Không nói lời nào, ông chỉ khẽ gật đầu, chậm rãi và đầy trân trọng.
Từ hôm ấy, mỗi trưa, hai hộp cơm, hai con người, một sự hiện diện tĩnh lặng giữa công trình ồn ào. Họ không cần lời nói, bởi lòng tốt không cần phát âm. Hương nhận thấy, ngày nào ông cũng trả lại hộp cơm sạch sẽ, chai nước được đặt đúng chỗ, giấy vụn được gói lại gọn gàng. Đó là cách ông hồi đáp – bằng sự tử tế.
Với Hương, những việc nhỏ nhặt ấy không phải gánh nặng. Bố chị từng là thợ hồ, mất trong một tai nạn sập giàn giáo khi chị mới mười tuổi. Mẹ chị, người phụ nữ tảo tần đẩy chiếc xe ve chai qua từng con hẻm, đã nuôi chị khôn lớn từ những lon bia cũ, sách báo bỏ đi. Lòng tốt với ông lão, với chị, chỉ là sự tiếp nối.
Cuộc sống của chị đơn giản. Công nhân thời vụ, mỗi ngày đổi mồ hôi lấy từng đồng lương còm. Không phấn son, không giấc mơ xa xỉ, chỉ cần bữa cơm no và lòng không lạnh. Mỗi trưa ngồi ăn, chị thấy lòng dịu lại, như thể bóng cây và hơi ấm từ hộp cơm khiến chị bớt cô đơn.
Nhưng rồi giông tố đến không báo trước. Một buổi sáng, quản lý công trình tập hợp công nhân, giọng trầm lặng như đá: công ty phá sản. Lương tháng cuối không trả. Người la ó, người khóc, người lặng thinh như Hương. Chị không biết phải bắt đầu từ đâu.
Không chồng, không con, không bằng cấp. Hương thu dọn hành lý rời khu trọ chật chội, dọn về căn phòng lợp tôn ở vùng ven. Mái dột, tường loang, nhưng ít nhất còn có nơi chui ra chui vào. Bữa cơm giờ chỉ là mì gói và nước lọc. Hôm nào có thêm quả trứng là hôm đó ấm áp lạ thường.
Hàng xóm thương tình cho chị mớ rau, có người giới thiệu chị đi rửa bát thuê ở quán cơm đầu hẻm. Chị không từ chối, chỉ cần không phải ngửa tay xin. Dẫu mệt, chị vẫn giữ được chút tự trọng – thứ duy nhất chị không muốn đánh mất.
Có hôm, chị đi ngang qua công trình cũ. Những thanh sắt, bao cát, giàn giáo vẫn đó, nhưng người thì không còn. Gió thổi tung bụi đỏ, như nhắc chị về những ngày đã qua. Tim nhói lên khi nhớ lại cái hộp cơm đặt bên gốc cây, và đôi mắt đục ngầu từng ánh lên tia sáng.
Chiều đó trời mưa. Lạnh. Hương vừa lau tay sau ca làm dài thì có tiếng gõ cửa. Nhẹ mà dứt khoát. Chị mở cửa trong sự cảnh giác pha chút tò mò. Trước mặt chị là một người đàn ông trẻ, áo sơ mi ướt đẫm, tay cầm túi giấy và một phong bì trắng.
"Chị là người từng làm ở công trình đường vành đai đúng không ạ?" – Anh ta hỏi, giọng run nhẹ. Hương chớp mắt, ngỡ ngàng: "Phải... nhưng cậu là...?"
Người đàn ông cúi đầu: "Em là con trai của ông lão ve chai. Bố em mất rồi... mất cách đây một tháng. Trước khi mất, ông nhắc tới chị rất nhiều. Ông bảo nếu không có chị chia cơm, ông đã không qua nổi mùa đông năm ấy."
Hương chết lặng. Tay chị siết lấy tấm vải lau bát. Trái tim dường như thắt lại, nước mắt rưng rưng. Chị chưa từng nghĩ, hành động bé nhỏ của mình lại có thể cứu một mạng người.
Người thanh niên rút từ túi giấy ra một xấp tài liệu: "Em hiện là giám đốc xưởng gỗ nội thất. Nếu chị không ngại, em muốn mời chị làm quản lý kho. Công việc nhẹ nhàng, thu nhập ổn định. Coi như lời cảm ơn thay bố em."
Hương nhận phong bì bằng hai tay. Lòng chị chộn rộn. Không phải vì tiền, mà vì một phép màu – phép màu khởi nguồn từ hộp cơm giản dị dưới gốc cây.
Tối hôm đó, chị nằm thao thức. Mưa vẫn rơi rả rích bên mái tôn, lòng chị dội lại những ký ức cũ. Mẹ, bố, ông lão ve chai, và chính chị – tất cả như những mắt xích nối vào nhau bằng lòng yêu thương. Cuộc đời đôi khi không trả ngay, nhưng trả đủ.
Sáng sớm hôm sau, Hương gói ghém đồ đạc. Trước khi rời đi, chị đặt lên bàn thờ mẹ nén nhang thơm. "Mẹ ơi, con tiếp tục sống tử tế, giống như mẹ từng dạy. Mẹ yên tâm nhé."
Ngày đầu đến xưởng, Hương mặc bộ đồ giản dị nhất, tóc búi gọn. Công nhân chào chị bằng ánh mắt tôn trọng. Không phải vì chức danh, mà vì thần thái từ bi, chắc chắn, không phô trương. Chị học từng việc, ghi chú từng thói quen, đối xử với mọi người như chị từng được đối xử.
Bữa trưa, chị mang theo hai phần cơm. Một cho chị. Một chị đặt lên bàn trực của bác bảo vệ già. Không ghi tên, không nhắn nhủ. Nhưng chị biết – ai đó sẽ cần, giống như ông lão năm xưa từng cần chị.
Trưa ấy, ánh nắng xuyên qua ô cửa kính chiếu lên bàn làm việc. Hương nhìn ra trời xanh, lòng thanh thản. Lòng tốt không cần được ghi công. Nó chỉ cần được duy trì, như những mạch nước ngầm nuôi dưỡng cuộc sống.
Chị biết – dù đã từng nghèo đói, từng cô đơn, từng thất vọng... nhưng chỉ cần không đánh mất lòng nhân ái, thì cuộc đời nhất định sẽ hồi đáp. Không sớm thì muộn. Không phải bằng lời cảm ơn, thì bằng một cánh cửa bất ngờ mở ra.
Và chị mỉm cười, nhẹ như nắng cuối chiều. Cuộc đời, dù bao giông gió, vẫn không thể che lấp ánh sáng từ một trái tim biết yêu thương.