Gia đình ông Tùng, một gia đình thuần nông ở làng quê Nghệ An, đang trải qua những giây phút tang thương nhất. Căn nhà cấp bốn nhỏ bé rơi vào không khí u ám, khói hương nghi ngút, tiếng tụng kinh vang đều như xé lòng. Trên bàn thờ đặt di ảnh ông Tùng với ánh mắt hiền hậu, vẫn như đang dõi theo từng người thân. Người đàn ông trụ cột của gia đình ra đi đột ngột sau một cơn đột quỵ khiến tất cả đều chưa kịp chuẩn bị. Bà Tùng ngồi bất động bên quan tài, tay lần chuỗi hạt, ánh mắt vô hồn, những nếp nhăn chồng chất càng hằn sâu nỗi mất mát.
Hai con dâu lớn, chị Hoa và chị Lan, trong bộ áo tang trắng, tất bật lo từng mâm cỗ, tiếp từng đoàn khách đến viếng. Họ lặng lẽ làm việc, ánh mắt trĩu nặng, khuôn mặt hốc hác vì thức trắng đêm qua. Duy chỉ có Linh – cô con dâu út sống ở thành phố – vẫn chưa xuất hiện. Sự vắng mặt ấy khiến không khí thêm căng thẳng. Bà Tùng từng thở dài với ánh nhìn buồn bã: "Nó lại bận việc gì đó chăng? Ngày tang lễ mà cũng không về được thì..."
Linh – vợ Hùng, con trai út – là người phụ nữ hiện đại, trưởng phòng trong một công ty bất động sản lớn ở Hà Nội. Cô nổi tiếng sắc sảo, luôn xuất hiện chỉn chu, mạnh mẽ. Nhưng chính vì thế, cô cũng thường bị xem là lạnh lùng, thiếu tình cảm. Từ ngày cưới, Linh rất ít khi về quê, ngay cả khi bố chồng bệnh, cô cũng chỉ hỏi thăm qua điện thoại, lấy lý do công việc bận rộn. Hùng đã về quê từ hôm qua, nhưng anh cũng đành lắc đầu khi ai đó hỏi: “Chắc Linh không kịp về.”
Đúng lúc tiếng chuông chùa vang lên báo lễ nhập quan bắt đầu, một tiếng còi xe ô tô vang lên từ đầu ngõ. Mọi ánh mắt quay ra, sững sờ khi thấy Linh bước xuống từ chiếc xe sang. Cô mặc một chiếc váy đỏ rực dài ngang gối, nổi bật như vệt nắng trong buổi chiều tang thương. Một thoáng im bặt tràn khắp sân nhà, đến cả tiếng tụng kinh cũng như chậm lại. Bà Tùng nhíu mày, chị Hoa nhìn chị Lan khẽ lắc đầu: “Con bé này... vô tâm thật.”
Hùng vội vã chạy ra, kéo Linh vào góc khuất. Giọng anh nghẹn ngào nhưng giận dữ: “Em làm cái gì vậy? Sao lại ăn mặc thế này? Em không có bộ đồ tang nào à?” Linh thở hắt ra, giọng nhỏ nhưng dứt khoát: “Em đang họp thì nhận được tin, không kịp nghĩ gì. Chỉ muốn về ngay, thắp cho bố nén hương.” Nói rồi, cô rút từ túi xách ra ba nén nhang, châm lửa và quỳ xuống trước bàn thờ. Đôi mắt cô đỏ hoe, nhưng gương mặt vẫn giữ vẻ lạnh lùng cố hữu.
Tiếng gót giày lách cách vang lên trên nền gạch càng khiến không khí thêm nặng nề. Mọi người xì xào, ánh mắt đầy nghi hoặc. Nhưng Linh chẳng màng, cô chỉ cúi đầu, khấn nhỏ, thắp hương rồi đứng lặng lẽ. Khi cô cắm nén hương cuối cùng, một tiếng chuông điện thoại đột ngột vang lên phá tan không khí im lặng. Hùng bắt máy, giọng anh bỗng trở nên hốt hoảng: “Cái gì? Anh cả... tai nạn à?”
Mọi người sững sờ. Chưa kịp hiểu chuyện gì thì Hùng đã quay sang, giọng run rẩy: “Anh cả bị tai nạn, đang cấp cứu ở bệnh viện tỉnh!” Bà Tùng lập tức bật khóc, gào tên con trai lớn. Không khí vốn đã đau thương giờ lại càng rối loạn. Chị Hoa gần như sụp xuống, chị Lan vội chạy đi lấy xe. Linh lúc ấy mới đứng dậy, giọng bình tĩnh đến lạ thường: “Anh Hùng, đưa mẹ và chị Hoa đến viện ngay. Em ở lại lo lễ nhập quan. Chị Lan, chị gọi thêm người đến hỗ trợ.”
Mọi người thoáng chần chừ, nhưng rồi gật đầu làm theo. Linh quay lại, cởi giày cao gót, xắn tay áo, cột tóc lên cao. Từ giây phút đó, sự hiện diện của cô không còn là một người khách lạc lõng trong bộ váy đỏ nữa, mà là một người con dâu thực sự của gia đình. Cô nhanh chóng gọi thôn xóm đến giúp, sắp xếp lại bàn thờ, hướng dẫn người lo lễ, còn tự tay lau chùi các vật dụng lễ bái. Hàng xóm không khỏi xì xào, nhưng không ai có thể phủ nhận sự quyết đoán và hiệu quả trong cách Linh xử lý mọi việc.
Chiều xuống, ánh hoàng hôn hắt vào gian nhà nhỏ, phủ lên chiếc quan tài ánh sáng mờ nhòe. Điện thoại vang lên, tin từ bệnh viện báo về: anh cả đã qua cơn nguy kịch, nhưng vẫn phải theo dõi. Cả nhà thở phào, dù lòng vẫn còn nặng nề. Linh thở dài, ánh mắt mỏi mệt, nhưng vẫn tiếp tục dặn dò từng người.
Khi đêm buông xuống, khách khứa lục tục ra về. Linh ngồi một mình trước bàn thờ, ánh nến vàng lay động phản chiếu đôi mắt đã hoe đỏ. Hùng trở về, thấy cô vẫn chưa thay đồ, khẽ ngồi xuống bên cạnh. “Sao em vẫn mặc váy đó? Bộ đồ tang chị Lan để trong phòng mà.” Linh không quay lại, chỉ rút từ túi ra chiếc khăn tang trắng, cẩn thận buộc lên đầu. “Anh còn nhớ chiếc váy này không?”
Hùng lặng lẽ gật. Linh mím môi, giọng nghèn nghẹn: “Năm ngoái em về quê, bố mua cho em chiếc váy này. Bố bảo em mặc đỏ cho tươi, trông cho có sức sống. Em không định mặc, nhưng hôm nay, khi nghe tin bố mất... em chỉ muốn bố thấy em mạnh mẽ như ông từng mong.” Nước mắt cô rơi, lăn dài trên má, hòa vào những lời chưa từng được thổ lộ.
Hùng sững sờ, rồi nhẹ nhàng ôm lấy Linh. Anh cảm nhận được sự run rẩy nơi vai cô, cảm nhận được trái tim đã bao lâu bị hiểu lầm. Cô không vô tâm, chỉ là không biết cách thể hiện. Đêm đó, Linh không ngủ. Cô thức cùng mẹ chồng, cùng chị em dâu lo liệu từng việc nhỏ trong tang lễ. Bộ váy đỏ, ban đầu như một sai lầm, giờ lại trở thành biểu tượng của sự mạnh mẽ, của một tình cảm thầm lặng và chân thành.
Hôm đưa tang, trời bất ngờ đổ mưa nhỏ. Dưới làn mưa lất phất, Linh trong chiếc áo tang trắng, tay cầm di ảnh ông Tùng, bước chậm rãi. Không còn ánh nhìn dò xét nào. Ai cũng đã hiểu. Bà Tùng nắm lấy tay cô, ánh mắt ấm áp như muốn nói điều gì đó mà không cần lời. Linh khẽ gật đầu, nước mắt lại rơi, lần này là nước mắt của sự nhẹ nhõm, của yêu thương được công nhận.
Sau đám tang, Linh chủ động ở lại thêm vài ngày. Cô không còn né tránh những công việc vặt trong nhà, không ngại ra chợ mua đồ, cùng chị em dâu nấu nướng, chăm sóc mẹ chồng. Mọi người nhìn cô bằng ánh mắt khác. Từ khoảng cách lạnh nhạt ban đầu, gia đình dần mở lòng với cô.
Khi Hùng đưa Linh ra xe trở lại Hà Nội, bà Tùng nắm tay cô thật chặt: “Linh này, mẹ hiểu con rồi. Bố con chắc cũng hiểu.” Linh mỉm cười, gật đầu, ánh mắt long lanh nhưng vững vàng. Chiếc váy đỏ hôm nào, cô đã gấp gọn để lại trong vali – một kỷ vật không chỉ gợi nhắc ký ức, mà còn là biểu tượng của một sự thay đổi – từ hiểu lầm sang thấu hiểu, từ khoảng cách đến tình thân.