Căn nhà ba tầng mặt phố là ước mơ cả đời của tôi và vợ. Chúng tôi làm lụng, dành dụm từng đồng, cuối cùng cũng đủ tiền xây nên tổ ấm khang trang. Khi con trai lập gia đình, vợ tôi mất đã lâu, tôi muốn nó có sự khởi đầu tốt đẹp, nên không đắn đo cho nó đứng tên sổ đỏ cùng tôi. Tôi tin rằng, tình thân là thứ không đong đếm bằng tài sản. Con cái hạnh phúc là niềm vui cuối đời của cha mẹ.
Nhưng rồi, mọi thứ không như tôi tưởng. Từ ngày con dâu dọn về, trong nhà như có một làn khí lành bị xua đi. Nó xưng "con" với tôi đầy lễ phép, nhưng ánh mắt thì lạnh lùng như băng. Tôi quen sống giản dị, ăn cơm rau muối, mặc áo cũ đã sờn. Nó thì lại như không chịu nổi sự tồn tại của một ông già cũ kỹ trong căn nhà mới tinh của nó.
Ban đầu, tôi cố tìm lý do để bênh vực nó: khác thế hệ, khác suy nghĩ, cần thời gian hòa hợp. Nhưng càng ngày, những lời bóng gió, sự thờ ơ, những bữa cơm dọn ra ba phần nhưng chỉ hai ghế đã đặt sẵn… tất cả như những nhát dao cứa vào lòng. Tôi hiểu, mình là kẻ thừa trong chính ngôi nhà đã đổ mồ hôi dựng nên.
Con trai tôi không phải không thấy. Nhưng nó im lặng. Sự im lặng của nó, lạnh lẽo hơn cả những lời cay nghiệt của vợ nó. Tôi từng mong một lời bảo vệ, một cái liếc mắt quan tâm, nhưng chỉ toàn là cái nhìn lảng tránh.
Rồi một hôm, tôi lỡ tay đánh rơi mảnh sành khi đang dọn dẹp bếp. Mảnh sành cứa vào tay con dâu. Thay vì hỏi han, nó gào lên như thể tôi cố tình hại nó: “Sao bố không chịu chuyển ra ngoài sống cho thoải mái? Bố ở đây làm gì cho chật chội?”
Tôi đứng chết lặng. Không phải vì câu nói ấy quá đau, mà vì con trai tôi đứng đó. Nó nghe rõ từng chữ. Và rồi, giọng nó vang lên: “Bố à, con nghĩ bố nên nghỉ ngơi ở nơi khác. Bọn con sẽ lo đầy đủ cho bố. Bố cứ coi như đi nghỉ dưỡng.”
Tôi không nói gì. Chân tôi run, lòng tôi trống rỗng. Tôi không muốn cãi, không muốn giằng co. Tôi chỉ lặng lẽ gom vài bộ quần áo, rời khỏi căn nhà ấy. Nhưng tôi không đi xa. Tôi chỉ sang khách sạn nhỏ bên cạnh, thuê một phòng đơn. Nhân viên lễ tân nhận ra tôi, hỏi đầy ngạc nhiên: “Cụ ơi, cụ nghỉ chỗ này làm gì, gần nhà thế?” Tôi mỉm cười, không trả lời, vì trong lòng tôi đã có một kế hoạch.
Tôi ngồi trong phòng khách sạn, nhìn ra khung cửa sổ, nơi ánh đèn nhà mình vẫn sáng mỗi tối. Từ đây, tôi quan sát. Những ngày đầu, không ai hỏi han. Ngày thứ ba, con trai tôi xuất hiện. Nó mang theo giỏ quà, gương mặt pha lẫn áy náy và ngại ngùng.
Tôi bảo nó ngồi xuống, mở ngăn kéo lấy ra tập hồ sơ cũ. Những giấy tờ tôi vẫn giữ kỹ: sổ đỏ, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, và một tờ đơn ủy quyền chuyển nhượng chưa ký tên. Tôi nhìn thẳng vào mắt con trai:
“Con nghĩ bố già rồi, lú lẫn, không nhớ gì sao? Căn nhà ấy đứng tên hai bố con, nhưng phần của bố vẫn còn. Nếu con dám đuổi bố ra khỏi nhà, bố sẽ chuyển nhượng phần của mình cho tổ chức từ thiện mà bố đang làm tình nguyện.”
Nó tái mặt. Đôi mắt nó dại đi. Nó quỳ sụp xuống, hai tay run run chắp lại: “Bố! Con xin lỗi! Con sai rồi! Con yếu đuối quá, để vợ con lấn lướt. Con không dám cãi vì sợ gia đình không yên ổn…”
Tôi im lặng hồi lâu. Trong lòng có một nỗi đau rỉ máu, nhưng cũng có chút xót xa cho đứa con trai tôi từng ôm vào lòng mỗi tối. Nhưng tôi không mềm lòng ngay. Tôi chậm rãi đáp:
“Bố sẽ chỉ quay về nếu con dâu đích thân đến đón bố và xin lỗi. Nếu không, bố sẽ bán phần nhà mình và sống cuộc đời còn lại với thanh thản.”
Hôm sau, con dâu đến. Nó không dám ngẩng mặt, hai tay cầm chặt vạt áo, mắt hoe đỏ:
“Bố, con sai rồi. Con quá ích kỷ, không hiểu hết tấm lòng và sự hy sinh của bố. Con xin bố tha lỗi.”
Tôi nhìn nó, không nói gì, chỉ gật đầu. Tôi quay về căn nhà cũ. Nhưng lòng tôi không còn như trước. Tôi bắt đầu học cách tự bảo vệ mình. Tôi đến phường làm lại giấy tờ, tách biệt rõ ràng quyền sở hữu. Tôi đọc sách luật, ghi chú từng điều khoản quan trọng. Tôi không muốn lần nữa bị đẩy ra khỏi nhà do lòng tin mù quáng.
Sau biến cố ấy, con trai tôi trưởng thành hơn. Nó không còn im lặng trước vợ. Con dâu tôi giữ chừng mực, biết tôn trọng ranh giới. Bữa cơm bây giờ đủ ba ghế, mỗi phần đều đầy đặn, chan chứa hơn cả canh rau là tình cảm biết ơn.
Còn tôi, tôi sống trong căn nhà của mình, nhưng trái tim thì đã khôn ngoan hơn. Tôi hiểu ra một điều: đôi khi, phải rời đi để người ta biết mình quan trọng đến mức nào. Và đôi khi, phải kiên quyết để giành lại sự tôn trọng mà mình xứng đáng có được.
Hạnh phúc không phải là thứ xin xỏ hay chờ đợi, mà là thứ được vun đắp bằng sự thấu hiểu và ranh giới rõ ràng. Tôi đã học được điều đó, từ một lần ra đi đầy nước mắt, để rồi trở về với tư cách một người cha, một người chủ thực sự của cuộc đời mình.