Minh đứng lặng trước cánh cổng sắt đã rỉ sét, lòng anh nặng trĩu một cảm giác vừa lạ lẫm vừa thân quen. Trước mặt anh là căn nhà gỗ hai gian nơi làng quê yên tĩnh – nơi từng là cả thế giới của tuổi thơ. Bên trong từng ngõ ngách, từng vết nứt trên tường, từng chiếc lá rơi trên mái ngói đều gợi lại hình bóng mẹ, tiếng cười giòn trong bếp, mùi khói rơm thoảng trong chiều và ánh đèn dầu lập lòe mỗi khi cúp điện.
Giờ đây, tất cả chỉ còn lại một mình anh quay về. Người mẹ hiền đã rời khỏi thế gian. Căn nhà thì vẫn đó, nhưng trống rỗng và lạnh lẽo đến lạ thường. Anh đặt chiếc vali cũ kỹ xuống thềm, mắt dõi theo hàng cau già rì rào trong gió. Nơi đó từng có chiếc xích đu mẹ tự tay làm, giờ chỉ còn một mảnh đất trống không. Cảm giác hụt hẫng khiến ngực anh nặng trĩu.
Cánh cửa kẽo kẹt mở ra, mùi gỗ mục, mùi thời gian quyện lẫn với một mùi gì đó thân thuộc khiến anh nhói tim. Đó là mùi ký ức. Là hơi thở của quá khứ vẫn còn lẩn khuất đâu đây. Bàn chân anh bước vào, thật nhẹ, như sợ làm vỡ tan không khí mong manh của căn nhà.
Minh là kiến trúc sư – một người chuyên xây dựng nên những thứ hiện đại, chắc chắn và mới mẻ. Nhưng hôm nay, từng mảng tường bong tróc, từng viên gạch dưới chân anh lại khiến lòng anh chùng xuống. Mẹ từng nói: "Căn nhà không chỉ để ở, nó là nơi giữ lấy trái tim của người sống trong đó."
Chiều hôm đó, sau khi lau sạch lớp bụi thời gian và sắp xếp lại những vật dụng cũ kỹ, Minh bước ra sau nhà – nơi có chiếc giếng cạn đã lâu không dùng. Anh ngồi lặng lẽ nhìn vào miệng giếng trơ đáy, rêu phong phủ quanh. Hồi bé, anh từng bị mẹ mắng vì mải nghịch nước ở đó, mẹ sợ anh trượt chân. Bây giờ, chỉ còn lại một khoảng trống âm u và lạnh lẽo.
Ý định lấp giếng thoáng qua đầu. Minh bắt đầu nhấc từng viên đá dưới đáy giếng, nhưng bất chợt tay anh chạm phải một vật gì đó cứng và trơn. Anh khựng lại. Đào nhẹ lớp đất bùn lên, anh phát hiện ra một bọc nilon được buộc cẩn thận, kín kẽ. Anh kéo lên, tim đập mạnh – cảm giác như vừa khai quật một phần quá khứ chưa từng được nhắc tới.
Bên trong bọc nilon là một cuốn sổ da cũ. Dù đã chôn lâu nhưng nhờ được bảo vệ kỹ, nó gần như nguyên vẹn. Minh ngồi sụp xuống bên giếng, mở cuốn sổ ra dưới ánh hoàng hôn. Những dòng chữ tay mềm mại hiện lên, nét mực đã phai nhưng vẫn đọc được. Và rồi, giọng nói của mẹ như vang vọng trong tâm trí anh qua từng con chữ.
"Tháng 5… Hôm nay mưa. Anh đứng dưới hiên chờ em, ướt hết nửa người. Em bảo: 'Sao anh ngốc thế?' Anh cười: 'Vì em đáng để anh ướt.' Em biết mình sẽ không bao giờ quên ngày đó…"
Tay Minh run lên. Anh lật sang trang khác, những lời yêu thương, những nỗi nhớ, rồi cả những giọt nước mắt thấm vào trang giấy. Mẹ anh đã từng có một tình yêu thật đẹp, một tình yêu mà anh chưa từng nghe kể. Nhưng rồi, đoạn sau khiến sống lưng anh lạnh buốt.
"… Khi em biết mình có thai, anh đã không còn ở đó. Người ta nói anh đi xa vì công việc, nhưng em biết, có điều gì đó đã chia cắt chúng ta. Em đã gửi thư cho anh, nhưng không có hồi âm. Em không trách, cũng không oán. Con trai chúng ta sẽ lớn lên… và nếu một ngày nó đọc được cuốn nhật ký này… xin hãy tha thứ cho em vì đã giữ lại sự thật."
Hơi thở Minh nghẹn lại. Anh không tin nổi mắt mình. Vậy cha anh là ai? Không phải người đàn ông mờ nhạt mà mẹ từng nhắc thoáng qua một lần sao? Vì sao mẹ lại giấu? Vì sao lại chôn cuốn sổ dưới đáy giếng?
Cả đêm hôm ấy, Minh trằn trọc không ngủ. Những câu hỏi nối tiếp nhau dày vò anh. Mẹ đã trải qua bao đau đớn khi một mình sinh và nuôi con? Có phải vì muốn anh lớn lên trong yên bình mà mẹ giấu tất cả? Nhưng Minh không thể giả vờ như chưa từng biết.
Ngày hôm sau, anh quyết định bắt đầu cuộc hành trình tìm lại gốc rễ. Từng dòng chữ trong nhật ký dẫn lối: cái tên "Tuấn" xuất hiện nhiều lần. Không họ, không địa chỉ rõ ràng. Chỉ là "Tuấn – người vẽ cầu bên sông", "Tuấn – quán cà phê Hội An"…
Minh đến Hội An. Anh đi từng ngõ nhỏ, cầm theo những tấm ảnh cũ, những trang sao chép từ nhật ký. Nhiều người lắc đầu, một số người nhận ra đôi nét quen nhưng không chắc. Cho đến một ngày, bà chủ quán cà phê bên bờ sông gật đầu xác nhận.
"Cậu tìm ông Tuấn à? Hồi đó ổng hay ngồi vẽ ở bến nước. Giỏi lắm. Nhưng sau vụ tai nạn, ổng mất tích. Có người nói đi Pháp, có người bảo không qua khỏi."
Trái tim Minh chùng xuống. Phải chăng đã quá muộn? Nhưng anh vẫn không từ bỏ. Anh lần mò thêm nhiều dấu vết. Và rồi, tại một quán nhỏ gần ga, giữa những bức ký họa dán tường, Minh nhìn thấy một bức tranh vẽ cầu Trường Tiền, ghi chú nhỏ: "Gửi người con gái tóc dài quê biển."
Anh hỏi người chủ quán, và được dẫn đến một căn nhà cuối ngõ – nơi có một người họa sĩ già sống ẩn dật, ít giao du. Minh gõ cửa nhiều lần, cuối cùng một người đàn ông tóc bạc, ánh mắt trầm ngâm bước ra.
"Chú là… Tuấn?"
Người đàn ông ngước nhìn anh, im lặng thật lâu rồi mới gật đầu nhẹ. Minh rút từ túi chiếc sổ cũ. "Cháu là con của mẹ… Lan. Mẹ từng yêu chú. Mẹ đã mất."
Tuấn khựng lại, dựa vào cánh cửa như để giữ thăng bằng. Đôi mắt ông đỏ hoe. Một lúc sau ông khẽ nói, giọng lạc đi: "Ta tưởng mình đã mất tất cả. Không ngờ… lại có một người như cháu."
Họ ngồi bên cửa sổ nhìn ra vườn chiều tàn. Không cần xét nghiệm ADN. Trong ánh mắt, trong dáng người, cả hai đều nhận ra sợi dây gắn kết vô hình. Tuấn kể lại chuyện tình với mẹ Minh – những tháng ngày hạnh phúc ngắn ngủi, rồi vụ tai nạn khiến ông mất trí nhớ tạm thời, không còn nhớ được bất kỳ điều gì. Khi tỉnh lại, tất cả đã quá muộn.
Minh nghẹn ngào. Nước mắt không ngừng rơi. Những năm tháng tưởng đã mất kia giờ đây trở lại như một phép nhiệm màu. Không trọn vẹn, nhưng thật. Không hoàn hảo, nhưng ấm áp.
Trước khi rời đi, Minh đặt cuốn nhật ký bên cạnh ông Tuấn. "Cháu nghĩ mẹ muốn chú đọc hết. Và tha thứ cho cả hai."
Tuấn gật đầu, ánh nhìn xa xăm, như đang gặp lại một người cũ trong gió.
Trên chuyến xe về quê, Minh tựa đầu vào cửa sổ. Gió ùa vào, mang theo hương hoa đồng nội. Anh không còn là người đàn ông lạc lõng đi tìm một phần đời bị bỏ quên nữa. Anh đã biết mình từ đâu đến. Và vì sao mình được sinh ra.
Giếng cạn ngày xưa – giờ đây – không chỉ là một hố nước khô cạn. Nó là nơi sâu nhất trong tâm hồn anh, nơi cất giấu trái tim của một người mẹ, và những bí mật đã lặng lẽ vượt thời gian để quay về.