Tôi là con út trong một gia đình có sáu anh em trai, lớn lên trong cái bóng của sự thành đạt rực rỡ của các anh. Mỗi người đều như vì sao sáng trên bầu trời, sở hữu chức vụ, danh tiếng, địa vị mà bao người mơ ước. Còn tôi, chẳng gì nổi bật, không bằng cấp cao, không địa vị xã hội, chỉ là một người đàn ông sống đời thầm lặng nơi quê nhà.
Tôi ở lại quê, sống cùng mẹ trong ngôi nhà cổ đã bạc màu thời gian. Khi bà bắt đầu yếu đi, không ai lên tiếng nhận trách nhiệm, và tôi là người duy nhất ở lại, lặng lẽ chăm bà. Mỗi ngày của tôi trôi qua giữa những việc không tên: dọn vườn, sắc thuốc, nấu cháo, xoa bóp đôi chân run rẩy của mẹ mỗi đêm đông. Tôi không thấy đó là gánh nặng, chỉ nghĩ đơn giản: mẹ đã nuôi tôi lớn, thì nay tôi chăm mẹ là điều tự nhiên.
Lễ Tết, các anh tôi về thăm, họ xuất hiện như những vị khách quý mang theo áo quần sang trọng, quà đắt tiền, lời thăm hỏi vội vã. Họ rời đi nhanh như khi đến, để lại mẹ tôi với ánh mắt trống rỗng dõi theo bóng xe khuất dần cuối con đường làng. Tôi nhìn thấy nỗi buồn không nói thành lời trong đôi mắt ấy, rồi khẽ nắm lấy tay bà như một cách thay lời an ủi.
Tôi không hề ghen tị với cuộc sống của các anh. Trong lòng tôi, chỉ cần mẹ vui, mẹ khỏe, là đủ. Nhưng đôi khi, những cuộc nói chuyện lén lút giữa các anh về mảnh đất tổ tiên khiến lòng tôi gợn sóng. Họ bàn bạc, chia phần như thể mẹ đã không còn sống. Mẹ chỉ ngồi im lặng, mắt nhìn xa xăm, không chen vào cũng không cản lại.
Tôi từng nghĩ: mẹ có quyền quyết định mọi thứ. Tôi không cần gì, chỉ cần một góc nhỏ để sống, để thắp cho bà nén nhang mỗi sớm. Nhưng rồi mẹ mất. Bà ra đi giữa một đêm mùa xuân, trong giấc ngủ, lặng lẽ như cách bà đã sống. Tôi bần thần bên giường mẹ suốt đêm, cảm giác như bị rút cạn cả linh hồn.
Đám tang được tổ chức long trọng. Các anh tôi về đủ mặt, nước mắt chảy đầy trước bàn thờ, nhưng tôi không thể khóc. Tôi đã khóc từ trước đó, từ khi cảm nhận được hơi ấm cuối cùng của mẹ tan biến khỏi bàn tay tôi. Căn nhà sau đám tang bỗng rộng ra, lạnh lẽo và vang vọng tiếng bước chân đơn độc của tôi trong từng gian phòng cũ kỹ.
Rồi đến ngày đọc di chúc. Không khí trong phòng như đặc quánh lại bởi mong chờ và toan tính. Tôi ngồi ở góc, lòng trống rỗng. Mẹ sẽ để lại gì cho tôi đây? Một phần đất nhỏ, một căn bếp sau nhà? Hay chỉ là ký ức?
Luật sư bắt đầu đọc. Từng dòng chữ như những nhát dao lặng lẽ cứa vào lòng tôi. Mẹ chia đều đất đai cho năm anh trai. Những mảnh đất đẹp nhất, lớn nhất. Còn tôi – cái tên tôi không xuất hiện trong phần tài sản. Chỉ có một dòng cuối ngắn ngủi lạnh lùng: “Đối với con út, mẹ không để lại một mảnh đất nào.”
Tôi chết lặng. Cổ họng nghẹn đắng. Mọi cảm xúc đan xen như sóng ngầm dâng trào: tủi thân, giận dữ, hụt hẫng. Suốt mười năm tôi ở bên mẹ, từng bát cháo khuya, từng đêm thức trắng khi bà ho, từng giấc ngủ ngồi bên mép giường – chẳng đáng gì sao?
Các anh tôi liếc nhìn tôi, ánh mắt pha chút ái ngại, nhưng cũng nhẹ nhõm, như thể một gánh nặng vừa rơi khỏi vai họ. Tôi cảm nhận rõ ràng: họ thấy tôi không xứng đáng, không đủ "giá trị" để có phần.
Tôi cúi đầu, không khóc. Nhưng trái tim tôi như rạn vỡ. Tôi cầm bản di chúc, đọc đi đọc lại, mong một điều gì đó đã bị mình bỏ sót. Và rồi... tôi thấy. Một dòng nhỏ cuối cùng, tưởng chừng như một ghi chú: “Mẹ để lại cho con út toàn bộ căn nhà, cùng với kỷ vật mẹ đã gìn giữ. Hãy tìm trong chiếc hòm gỗ dưới gầm giường.”
Tôi như bừng tỉnh. Vội vã chạy lên phòng mẹ, quỳ xuống sàn, kéo chiếc hòm gỗ cũ kỹ ra khỏi gầm giường. Nắp hòm kêu lên một tiếng "cạch" khe khẽ, rồi mở ra.
Bên trong là những cuốn sổ tay cũ sờn góc, vài bức ảnh nhuốm màu thời gian, và một cuốn sổ tiết kiệm với số tiền lớn đến mức tay tôi run lên. Nhiều hơn tất cả những mảnh đất cộng lại. Tôi nghẹn ngào không nói nên lời. Đây là thứ mẹ đã âm thầm dành dụm cả đời, là phần của tôi – người ở lại.
Tôi cầm những trang nhật ký lên đọc. Mỗi dòng chữ là tiếng lòng của mẹ: “Mẹ biết con sẽ không trách mẹ nếu chẳng nhận được gì… Nhưng mẹ không muốn ai biết điều mẹ để lại, vì mẹ không muốn con bị tổn thương bởi ánh mắt ghen tị. Con ở bên mẹ, đã cho mẹ tất cả những năm tháng đẹp nhất cuối đời.”
Tôi bật khóc. Không còn là giận dữ, chỉ còn là cảm xúc vỡ òa. Mẹ chưa từng quên tôi. Mẹ đã luôn tin tưởng, yêu thương tôi theo cách âm thầm nhất – cách mà chỉ những người mẹ mới hiểu.
Tối đó, tôi ngồi một mình trước bàn thờ mẹ, ánh đèn dầu vàng nhạt hắt lên bức di ảnh. Tôi thắp nhang, nước mắt chan hòa, nói khẽ như một lời nguyện:
“Mẹ ơi, con hiểu rồi. Con xin lỗi vì đã nghi ngờ mẹ. Con hạnh phúc vì có mẹ, vì được là người cuối cùng nắm tay mẹ đến phút cuối cùng.”
Tôi không có đất đai danh giá, không nhà cao cửa rộng. Nhưng tôi có căn nhà đầy kỷ niệm, có trái tim vẫn ngân vang lời ru mẹ thuở nào, có cuốn sổ tay đầy ắp tình yêu và sự hy sinh của một người mẹ. Và có lẽ, tôi là người giàu nhất trong sáu anh em – giàu tình cảm, và được mẹ yêu theo cách sâu sắc nhất.