Buổi chiều lành lạnh bao phủ lên vùng quê nhỏ sau đám tang kéo dài ba ngày. Căn nhà ba gian của ông Hòa vẫn còn phảng phất mùi nhang khói. Trên bàn thờ, bức di ảnh ông cụ nghiêm nghị nhìn xuống như dõi theo mọi chuyện đang xảy ra. Cái chết của ông không chỉ để lại nỗi trống vắng, mà còn khơi lại mối rạn nứt âm ỉ giữa ba người con trai.
Anh cả – Thành – với vẻ mặt khắc khổ, vốn được xem là người nối dõi tông đường. Anh hai – Phong – lạnh lùng, ít nói nhưng tham vọng không kém ai. Còn Hậu – cậu con út – sống giản dị, làm thầy giáo làng, ít khi tranh giành điều gì với các anh. Ba người đứng trước bàn thờ, mà lòng mỗi người một khác.
.png)
Ngay sau đám tang, Thành đã mở lời. "Anh nghĩ đất phải chia theo vai vế. Anh là con trưởng, Phong là con thứ, Hậu út, thì anh phải được nhiều hơn." Phong không phản đối, chỉ nhếch môi như đã tính sẵn. Còn Hậu, cậu chỉ cúi đầu, tay siết chặt cây nhang chưa kịp cắm xuống bát hương.
“Cha vẫn nói đất là để ở, không phải để tranh giành,” Hậu khẽ nói. Nhưng câu nói của cậu bị nhấn chìm bởi giọng nói ngày càng lớn của Thành. “Cậu út đừng có đạo đức giả. Ai cũng có phần, nhưng ai nhiều công sức chăm sóc cha thì phải được nhiều hơn.”
Phong chen vào, nhẹ giọng nhưng đầy ẩn ý: “Mà cha sống với anh Thành năm năm cuối, không phải là công lao lớn sao?” Hậu vẫn im lặng, ánh mắt dán vào di ảnh cha, lòng cồn cào. Cậu nhớ những ngày chạy về thăm cha giữa những tiết dạy, nhớ cả lần cha bị đột quỵ, chính cậu là người gọi xe cấp cứu.
Căng thẳng kéo dài nhiều ngày. Thành và Phong hẹn nhau ra xã làm giấy chia tài sản, bỏ mặc Hậu như không có quyền. Mẹ mất từ lâu, cha vừa mất, tình anh em rạn vỡ chỉ vì hai mảnh đất hơn ba sào.
Đêm đó, Hậu lặng lẽ ngồi một mình trong gian thờ. Cậu mở rương gỗ cũ của cha, nơi cất giữ những cuốn sổ đỏ, giấy tờ xưa. Giữa đống giấy tờ ấy, cậu tìm thấy một tờ giấy cũ, góc đã rách nhẹ, mực đã nhòe theo năm tháng. Là chữ của cha – nét chữ quen thuộc cậu từng thấy khi còn nhỏ.
Hậu run run mở tờ giấy, đọc đi đọc lại. Trong đó ghi rõ: “Đất chia đều. Nếu các con vì nó mà cãi nhau, thì cha mong hãy chôn tro cốt cha ở nơi không có tranh giành.” Lòng Hậu thắt lại. Cậu cắn môi, nước mắt rơi xuống trang giấy.
Sáng hôm sau, Hậu mang tờ di chúc đến nhà anh Thành. Hai người anh đang ngồi bàn tính chuyện bán một phần đất cho người quen. “Em có cái này của cha,” Hậu nói, tay đặt tờ giấy ố vàng xuống bàn.
Thành cười nhạt. “Di chúc? Cha mất rồi, nói gì nữa cũng vô ích.” Phong cầm tờ giấy lên, mắt nheo lại đọc. Nhưng dần dần, mặt anh biến sắc. Thành chồm tới đọc cùng. Cả hai sững sờ.
“Cha... viết tay?” Phong hỏi. Hậu gật đầu. “Em tìm thấy trong rương của cha. Có dấu vân tay cuối giấy.” Hai người anh im lặng. Trong khoảnh khắc ấy, dường như linh hồn người cha vẫn còn hiện diện, ngồi đó nhìn họ như thuở sinh thời.
Thành siết tờ giấy trong tay. Mắt anh đỏ lên. Bao ký ức về cha hiện về như thước phim tua ngược. Những bữa cơm cha gắp thức ăn cho mình, những lần cha chở xe đạp đi học xa. Anh thấy tim mình quặn thắt. Lòng tham lam phút chốc biến thành tội lỗi.
Phong đặt tay lên vai Hậu. “Anh xin lỗi.” Thành cúi đầu. “Anh... không ngờ cha lại thấy trước chuyện này. Anh sai rồi.” Hậu không nói gì, chỉ đặt lại tờ giấy trước bàn thờ cha. Ba người đứng im lặng. Gió nhẹ từ cửa thổi vào, làm lay động khung ảnh. Dường như cha đang mỉm cười.
Họ quyết định chia đất đều, đúng như di nguyện. Không lâu sau, họ cùng nhau xây lại căn nhà cũ thành nhà thờ họ. Thành chuyển về ở cùng để trông coi. Phong vẫn làm ăn ở thành phố nhưng thường xuyên về. Còn Hậu, mỗi cuối tuần đều dạy học cho trẻ em nghèo trong làng.
Một năm sau, vào ngày giỗ đầu của cha, ba anh em đứng trước mộ ông, tay nắm tay nhau. Không còn khoảng cách, không còn hơn thua. Chỉ còn tình máu mủ, đậm đà, lặng lẽ như mạch nước ngầm trong lòng đất quê hương.