Sau bốn năm ròng rã bươn chải nơi xứ người, sống bằng những bữa cơm chan nước mắt và làm việc quần quật đến rã rời, Dũng cuối cùng cũng được trở về quê nhà. Lòng anh thắt lại, không phải vì mệt mỏi thể xác, mà vì những lo toan, những suy nghĩ miên man về gia đình. Trong những khoảnh khắc mệt nhoài nhất nơi đất khách quê người, hình ảnh người mẹ gầy gò, lưng còng trong gian bếp cũ kỹ luôn hiện về, tiếp thêm sức mạnh cho anh. Anh đã mơ không biết bao lần được về nhà, được ôm lấy mẹ, được nói lời cảm ơn, được bù đắp cho bà những tháng ngày vất vả.
Chiếc xe khách cũ kỹ, với những tiếng động cơ khò khè, xả khói mù mịt, cuối cùng cũng đưa anh về đến đầu xóm. Dũng bước xuống, kéo theo chiếc vali cũ kỹ đã sờn rách, bánh xe kêu cọt kẹt trên nền đất đá lổn nhổn. Con đường làng vẫn bụi đỏ như năm nào, từng hạt bụi li ti bám vào tóc, vào quần áo anh. Mùi rơm khô thoảng trong gió chiều, mùi của đất, của quê hương, thứ mùi mà anh đã khao khát suốt bốn năm qua.
.png)
Ngôi nhà nhỏ mái ngói bạc màu quen thuộc của anh vẫn đứng lặng lẽ giữa vườn bưởi xanh um, những chùm quả căng tròn trĩu cành. Nhưng cạnh đó, một căn nhà hai tầng mới toanh hiện ra, tường vàng nhạt, cửa kính sáng loáng, nổi bật hẳn giữa khung cảnh làng quê yên bình. Trái tim anh chùng xuống. Nhà đã đổi thay, đã khang trang hơn, nhưng tại sao mẹ không hề kể cho anh một lời nào trong những lá thư thưa thớt? Một cảm giác bất an dâng lên trong lòng Dũng.
Anh bước nhanh về phía nhà, lòng đầy phấp phỏng. Nhưng từ ngoài sân, cảnh tượng trước mắt khiến bước chân anh khựng lại, như có một bức tường vô hình chặn đứng anh. Mẹ anh đang ngồi một mình trước hiên, lưng còng, mái tóc bạc phơ lòa xòa che gần hết khuôn mặt. Bữa cơm của bà chỉ có một đĩa cá khô nhỏ, vài cọng rau luộc đã nguội lạnh, và một bát canh rau lèo tèo.
Trong khi đó, từ căn nhà mới, tiếng cười nói rộn rã vọng ra, những âm thanh vui vẻ, ồn ào như chọc tức sự tĩnh lặng nơi hiên nhà mẹ. Qua khung cửa kính sáng choang, anh thấy anh trai và chị dâu đang ngồi ăn tối, bàn ăn đầy ắp các món ngon lành, khói bốc lên nghi ngút, mùi thịt nướng, canh gà thơm nức mũi. Khung cảnh đối lập ấy như một nhát dao cứa vào tim Dũng.
Ngực Dũng nghẹn lại, một luồng máu nóng trào lên tận đầu, đốt cháy lý trí anh. Bao nhiêu nỗi vất vả, bao nhiêu hy vọng, bao nhiêu tình yêu thương anh dành cho mẹ bỗng chốc biến thành sự giận dữ tột cùng. Anh bước nhanh đến bên mẹ, gằn giọng, giọng nói anh khàn đặc vì uất ức: "Mẹ! Sao mẹ lại ăn thế này? Con gửi tiền về để mẹ chịu cảnh này sao? Tại sao mẹ lại khổ sở đến vậy?"
Mẹ anh ngẩng đầu, đôi mắt đã mờ đi vì tuổi tác ánh lên niềm vui khôn xiết khi thấy bóng dáng thân thuộc của đứa con trai xa xứ trở về. Bà cố gắng đứng dậy, muốn ôm lấy anh, nhưng Dũng không cho phép. Anh nghẹn giọng, siết chặt nắm tay, hỏi dồn, từng lời như trút hết nỗi ấm ức bấy lâu: "Mẹ trả lời con đi! Còn căn nhà kia? Tiền con gửi về, mẹ đưa cho anh chị hết rồi sao? Tại sao mẹ lại đối xử bất công với chính mình như vậy?"
Tiếng động lớn của Dũng làm anh trai Nam từ trong nhà chạy ra, vẻ mặt hốt hoảng, không hiểu chuyện gì đang xảy ra. "Dũng, bình tĩnh. Em hiểu lầm rồi! Để bọn anh giải thích...". Dũng cắt lời anh trai, giọng anh run run vì giận dữ: "Hiểu lầm? Bốn năm trời cực khổ nơi xứ người, con chỉ mong mẹ được sống sướng, được an hưởng tuổi già. Giờ mẹ ngồi ăn cá khô một mình, còn anh chị thì... sống trong nhà mới, ăn uống đầy đủ, sung túc? Anh chị giải thích cái gì?".
Chị dâu Lan cũng bước ra từ căn nhà mới, sắc mặt tái nhợt. Cô ấy đứng cạnh anh trai, đôi mắt đầy vẻ lo lắng, sợ hãi. Họ nhìn Dũng, nhìn mẹ, rồi lại nhìn nhau, không biết phải nói gì để xoa dịu cơn giận dữ đang bùng lên trong Dũng. Dũng cảm thấy mình bị phản bội, bị lừa dối. Anh tin rằng, mẹ mình đang bị đối xử bất công, và anh trai chị dâu đã lợi dụng lòng tốt của mẹ.
Mẹ anh, với đôi tay gầy guộc run run, cố gắng đứng dậy. Bà nắm lấy tay con trai, đôi mắt bà đỏ hoe, nhưng không phải vì tủi thân, mà vì quá đỗi vui mừng khi thấy con trở về, xen lẫn sự đau lòng khi thấy con hiểu lầm. "Không phải đâu con. Nhà mới đó là tiền anh chị con tự vay mượn, tích góp từng đồng mà xây. Anh chị con vất vả lắm mới xây được căn nhà đó để đón mẹ sang ở đấy con ạ."
Dũng sững sờ, bước lùi lại. Đôi mắt anh tràn ngập hoài nghi và rối bời. Chân anh như bị cắm chặt xuống đất, không thể nhúc nhích. Anh trai Nam bước đến, giọng anh trầm xuống, đầy sự buồn bã: "Em nghĩ tụi anh không thương mẹ sao? Nhà xây là để mẹ có nơi sạch sẽ, chắc chắn mà ở, không phải chịu cảnh dột nát mỗi khi mưa gió. Nhưng mẹ nhất định không chịu dọn sang, bảo rằng phải chờ em về, phải chờ em về để cùng dọn nhà mới, để cả gia đình cùng sum vầy."
"Còn hôm nay... món cá khô là quà bạn cũ của mẹ gửi từ dưới biển lên. Mẹ quý, nên đem ra ăn một bữa gọi là nhớ bạn, chứ mẹ đâu có thiếu thốn gì đâu con. Hàng ngày mẹ vẫn ăn cơm canh đầy đủ với anh chị mà." Lời nói của anh trai như những nhát dao sắc nhọn cứa vào trái tim Dũng, xé toạc lớp màn hiểu lầm mà anh tự tạo ra. Anh nhìn mẹ. Người phụ nữ tóc bạc lòa xòa che nửa gương mặt đang rưng rưng nước mắt, ánh mắt bà vẫn tràn đầy sự yêu thương và bao dung.
Dũng nuốt nghẹn, cổ họng anh khô khốc. Anh không thể tin vào tai mình. "Vậy... mẹ thật sự giữ hết tiền cho con? Tiền con gửi về...?" Mẹ gật đầu, đôi mắt bà lấp lánh. Bàn tay nhăn nheo run run của bà rút ra một cuốn sổ tiết kiệm từ túi áo bạc màu. Những con số trong đó khiến Dũng thấy mắt mình nhòe đi. Gần như toàn bộ số tiền anh gửi về còn nguyên vẹn, thậm chí có thêm một khoản nhỏ là tiền mẹ lén bỏ thêm từ việc bán rau, nuôi gà, tích góp từng đồng.
"Con về rồi, có tiền này, bắt đầu lại từ đầu, mua nhà mua đất, lấy vợ sinh con. Mẹ không cần gì đâu, chỉ cần con bình an, khỏe mạnh là mẹ mừng rồi," mẹ anh nói, đôi mắt bà ánh lên tia sáng dịu dàng, trìu mến. Lời nói của mẹ như dòng nước mát lành xoa dịu vết thương lòng của Dũng, gột rửa đi bao nhiêu nghi ngờ, uất ức.
Dũng bật khóc. Bao nhiêu uất ức, giận hờn, nghi ngờ phút chốc vỡ oà như cơn mưa đầu hạ. Anh quỳ sụp xuống, ôm chầm lấy mẹ, nghẹn ngào: "Con xin lỗi mẹ... Con sai rồi... Con đã hiểu lầm mẹ... Con là đứa con bất hiếu...". Mẹ anh không trách móc, không buồn phiền. Bà chỉ xoa đầu anh như ngày anh còn bé, vòng tay bà siết chặt lấy anh, một cái ôm đầy yêu thương và bao dung của một người mẹ đã chờ con về suốt những tháng ngày xa cách, chịu đựng mọi hiểu lầm.
Chị dâu Lan lặng lẽ lau nước mắt, đôi mắt cô ấy cũng đỏ hoe. Anh trai Nam quay đi, môi anh mím chặt, cố gắng kìm nén cảm xúc. Trong khoảnh khắc đó, Dũng thấy lòng mình nhẹ bẫng, như vừa rũ bỏ được chiếc ba lô trĩu nặng mang theo suốt hành trình tha hương, mang theo bao nhiêu định kiến và hiểu lầm. Anh cảm thấy một sự bình yên lan tỏa khắp tâm hồn.
Bữa cơm tối hôm ấy, cả gia đình ngồi quây quần trong căn nhà cũ của mẹ, nhưng ánh đèn ấm áp hơn mọi hôm, tiếng cười nói rộn ràng hơn bao giờ hết. Mẹ cười nhiều, kể chuyện làng xóm, chuyện gà đẻ trứng hai màu, chuyện mưa lớn cuốn trôi cả cái giếng sau nhà. Dũng ngồi nghe, lòng anh yên bình lạ lùng, một sự bình yên mà anh đã khao khát bấy lâu.
Đêm đó, Dũng ra hiên nhà ngồi một mình. Gió quê mát lạnh thổi tung mái tóc đã điểm vài sợi bạc sớm của anh. Anh ngẩng nhìn trời, những vì sao lấp lánh như chớp mắt, lung linh giữa nền trời đen huyền bí. Phía trong nhà, tiếng mẹ thở đều đều vọng ra từ căn buồng nhỏ, tiếng thở đều đặn, bình yên như một lời ru. Bàn tay gầy guộc ấy đã giữ lại tất cả tình yêu thương, tất cả sự hy sinh cho anh, dù qua bao tháng năm khốn khó.
Và Dũng hiểu, dù có đi đến đâu, có vấp ngã bao nhiêu lần, thì nơi mẹ ở – nơi có mùi cơm canh quen thuộc, tiếng gió vườn bưởi rì rào, và vòng tay ấm áp của mẹ – sẽ luôn là chốn bình yên nhất, là bến đỗ cuối cùng trong cuộc đời anh.
Một tuần sau khi Dũng trở về, khi mọi hiểu lầm đã được hóa giải, anh trai Nam bỗng trở nên trầm tư. Anh ấy hẹn Dũng ra ngoài nói chuyện riêng. "Thực ra... còn một chuyện nữa mà anh chưa nói với em." Nam bắt đầu, giọng anh ấy đầy sự khó xử. "Bố mình, trước khi mất, ông ấy đã để lại một khoản tiền khá lớn và một mảnh đất cho mẹ. Ông ấy biết mẹ mình vất vả, nên muốn mẹ có một khoản để an dưỡng tuổi già. Nhưng anh... anh đã giấu mẹ, không cho mẹ biết về khoản tiền đó."
Dũng sững sờ. "Tại sao anh lại làm vậy? Anh không tin tưởng mẹ sao?" Nam thở dài, ánh mắt anh ấy đầy sự hối lỗi. "Không phải anh không tin mẹ. Anh biết mẹ là người tốt bụng, nhưng mẹ mình cả tin lắm. Anh sợ mẹ sẽ bị người khác lừa gạt, hoặc mẹ sẽ lại lo cho anh em mình mà không giữ lại cho bản thân. Anh muốn bảo vệ mẹ." Nam kể rằng, anh đã dùng số tiền đó để đầu tư, và nó đã sinh lời gấp nhiều lần. Anh đã dùng số tiền đó để xây nhà mới cho mẹ, và anh định sẽ trả lại mẹ toàn bộ số tiền gốc và lãi khi mọi thứ ổn định.
Khi Dũng và Nam quyết định nói sự thật cho mẹ, mẹ anh lại tiết lộ một bí mật động trời khác. Bà nói rằng, bà đã biết về khoản tiền bố để lại, và bà cũng biết Nam đã giấu bà. Bà không trách Nam, bà hiểu lòng con trai. Nhưng bà cũng nói rằng, bà đã dùng một phần lớn số tiền đó để giúp một người thân đang gặp hoạn nạn, một người họ hàng xa bị vỡ nợ vì làm ăn thất bại. Bà đã ký giấy nợ và hứa sẽ trả thay.
Bà nói, đó là một khoản nợ khổng lồ, vượt xa khả năng chi trả của bà. Bà không muốn nói cho anh em Dũng biết vì sợ họ lo lắng. Bà đã cố gắng làm việc cật lực, bán rau, nuôi gà để kiếm tiền trả nợ, nhưng số tiền quá lớn, bà không biết bao giờ mới trả hết. Dũng và Nam bàng hoàng. Họ không ngờ mẹ mình lại giấu một bí mật lớn đến vậy.
Dũng nhớ lại câu chuyện về một thằng bé hàng xóm mà anh đã giúp đỡ khi còn ở quê. Đó là một cậu bé thông minh, hiếu học nhưng hoàn cảnh gia đình rất khó khăn. Dũng đã thường xuyên cho cậu bé sách vở, quần áo, và còn hướng dẫn cậu học bài. Sau này, cậu bé ấy đã đỗ đại học và thành đạt.
Khi Dũng và Nam tìm đến người thân mà mẹ đã giúp đỡ, họ sững sờ khi gặp lại thằng bé hàng xóm ngày xưa. Cậu bé đó, giờ đã là một doanh nhân thành đạt, chính là con trai của người chủ nợ mà mẹ anh đã giúp đỡ. Cậu bé đã biết chuyện mẹ Dũng đã gánh nợ thay cho bố mình, và cậu bé vô cùng biết ơn.
Cậu bé đó, giờ là Hoàng, một doanh nhân trẻ thành đạt, đã biết chuyện mẹ Dũng gánh nợ thay cho gia đình mình. Hoàng nói rằng, anh đã làm ăn phát đạt, và anh muốn trả lại toàn bộ số tiền mà mẹ Dũng đã giúp đỡ gia đình anh. Không những thế, Hoàng còn muốn bù đắp cho mẹ Dũng vì những khó khăn mà bà đã phải chịu đựng.
Hoàng đã tặng mẹ Dũng một khoản tiền lớn, đủ để bà an hưởng tuổi già, và còn giúp Dũng và Nam đầu tư vào công việc kinh doanh của họ. Anh trai Nam, với sự nhanh nhạy và tài giỏi, đã cùng Hoàng phát triển công việc kinh doanh ngày càng lớn mạnh. Dũng cũng tham gia vào công ty, cùng anh trai và Hoàng xây dựng một tương lai vững chắc.
Cuộc sống của gia đình Dũng giờ đây thực sự viên mãn. Mẹ Dũng không còn phải lo lắng về tiền bạc, bà sống an nhàn, hạnh phúc bên các con và cháu. Dũng và Nam, từ những hiểu lầm ban đầu, đã trở nên gắn bó hơn bao giờ hết. Họ cùng nhau làm việc, cùng nhau chăm sóc mẹ, và cùng nhau xây dựng một gia đình hạnh phúc.
Dũng nhìn mẹ, mái tóc bạc phơ của bà giờ đây đã không còn gánh nặng lo toan. Nụ cười của bà rạng rỡ hơn bao giờ hết. Anh biết, anh đã tìm thấy bến đỗ bình yên của cuộc đời mình. Câu chuyện của Dũng là một minh chứng cho sức mạnh của tình mẫu tử, cho sự bao dung, tha thứ, và cho những điều kỳ diệu mà cuộc sống có thể mang lại khi chúng ta biết yêu thương và trân trọng những giá trị thực sự.