Buổi sáng sớm, ánh nắng len lỏi qua từng ô cửa kính cao vút của quán cà phê sang trọng giữa trung tâm thành phố. Không gian nơi đây được phủ bởi sự tĩnh lặng lịch thiệp và mùi cà phê rang xay thơm lừng, hòa lẫn với hương nước hoa cao cấp vương trên áo quần của giới doanh nhân. Người phục vụ trong bộ vest chỉnh tề mỉm cười với từng khách quen sang trọng, mắt liếc nhìn đồng hồ Rolex của họ như để xác định đẳng cấp thật sự.
Cánh cửa kính xoay mở ra. Một người đàn ông trung niên bước vào, dáng gầy gò, áo sơ mi cũ sờn vai, chiếc quần tây nhàu nhĩ như vừa được là lại qua đêm. Tay ông cầm một túi giấy nhỏ, bên trong chỉ là vài tài liệu cũ kỹ. Ông nhìn quanh, ánh mắt ngập ngừng nhưng chân vẫn bước tới quầy gọi món, cố giữ cho dáng đi của mình thật đĩnh đạc.
Người phục vụ trẻ, vừa lau ly vừa cười niềm nở với một cặp đôi sang trọng bàn bên, bỗng khựng lại khi thấy ông. Đôi mắt anh ta lướt từ đầu đến chân người đàn ông như đang định giá một món đồ cũ không ai thèm lấy. Anh ta nhếch môi, nói nhỏ vừa đủ nghe: “Xin lỗi chú, quán cháu phục vụ khách đặt trước. Mời chú đi chỗ khác.”
Người đàn ông thoáng khựng lại. Ông nhìn xuống sàn, rồi ngẩng đầu, ánh mắt trầm ngâm như cũ. “Tôi chỉ muốn một ly đen đá, ngồi một chút thôi, sẽ không làm phiền ai cả.” Giọng ông nhỏ nhưng rõ ràng, mang theo sự nhẫn nhịn đã ăn sâu trong tim.
“Dạ, chú thông cảm, quy định quán là vậy.” Người phục vụ nở một nụ cười giả lả, rồi quay đi, để mặc ông đứng đó giữa những ánh mắt soi mói và tiếng thì thầm của vài người khách đang nhấm nháp cappuccino.
Người đàn ông im lặng, quay bước rời đi, cánh cửa kính sau lưng ông đóng lại với một tiếng “kịch” nặng nề. Bên ngoài, nắng vẫn vàng, nhưng bước chân ông chùng xuống như thể vừa bước ra khỏi một thế giới không dành cho mình.
Một tuần sau, quán cà phê vẫn tấp nập như thường. Nhưng vào một buổi chiều đầy gió, một nhóm người trong bộ vest lịch lãm và đồng phục công ty bước vào, đi đầu là một người đàn ông khoảng ngoài ba mươi, nét mặt lạnh lùng, ánh mắt sắc lẹm. Anh ta đưa ra danh thiếp, yêu cầu gặp quản lý.
Người quản lý chạy ra, vẻ mặt niềm nở đầy chuyên nghiệp. “Xin chào quý khách, tôi là quản lý ở đây, tôi có thể giúp gì ạ?”
Người đàn ông đưa tay cầm ly espresso vừa được phục vụ, nhấp một ngụm nhỏ, rồi đặt xuống. “Tôi là trợ lý của ông Lê Quốc Thành – chủ tịch tập đoàn Bảo Hưng. Chúng tôi đang tìm mặt bằng để mở chuỗi cà phê cao cấp mới, và quán của các anh đã lọt vào danh sách cân nhắc.”
Người quản lý sáng bừng cả mặt. “Thật vinh hạnh! Chúng tôi rất sẵn lòng hợp tác!”
Trợ lý liếc nhìn khắp quán, rồi cười nhạt: “Nhưng có một vấn đề nhỏ. Một tuần trước, một người đàn ông lớn tuổi đến đây và bị từ chối phục vụ. Ông ấy chính là cha của chủ tịch.”
Câu nói như một cú tát giữa ban ngày. Người quản lý đứng chết lặng, mồ hôi chảy dọc thái dương. Những người phục vụ xung quanh cũng sững người. Họ bắt đầu nhớ lại… Người đàn ông áo sờn, dáng vẻ nghèo khó, im lặng bước ra khỏi quán như thể chưa từng tồn tại. Họ đã khước từ ông, chẳng hề mảy may nghĩ rằng mình vừa lỡ tay vứt bỏ điều gì quý giá.
“Chúng tôi… không biết… xin lỗi anh…” Người quản lý lắp bắp, cố níu kéo chút hy vọng.
Trợ lý nhún vai: “Chủ tịch không cần lời xin lỗi. Ông ấy chỉ muốn biết liệu quán cà phê nào trên thành phố này đủ lòng người để giữ chân ông ấy trong năm phút mà không phán xét bề ngoài.”
Khi nhóm người rời đi, quán cà phê rơi vào một không khí nặng nề. Người phục vụ trẻ, kẻ đã từ chối người cha ấy, ngồi thừ ra ở góc quầy. Trong lòng anh là sự hối hận đang bào mòn. Anh nghĩ đến cha mẹ mình ở quê – cũng lam lũ, cũng có thể bị từ chối nơi phố thị hào nhoáng chỉ vì bộ quần áo cũ.
Tối đó, người phục vụ trẻ đến tìm địa chỉ của người đàn ông đã bị từ chối. Mất vài ngày dò hỏi, cuối cùng anh cũng tìm được một căn nhà nhỏ nơi ngoại ô. Căn nhà cũ nhưng gọn gàng, có giàn hoa giấy rũ trước cổng. Anh gõ cửa, tay hơi run.
Người đàn ông mở cửa, nhìn thấy anh, đôi mắt ngạc nhiên rồi dần trầm tĩnh. Anh phục vụ cúi đầu thật sâu. “Cháu… xin lỗi chú. Cháu sai rồi. Cháu đã đánh giá người khác chỉ bằng ánh mắt.”
Người đàn ông nhìn anh hồi lâu rồi nở một nụ cười dịu dàng. “Chú không giận đâu. Cảm ơn vì đã đến. Đôi khi chỉ cần một người nhận ra lỗi lầm và sửa sai… là đủ rồi.”
Anh phục vụ rưng rưng nước mắt. Cái ôm nhẹ giữa họ dưới giàn hoa giấy hôm ấy như xoá đi phần nào nỗi đau của sự khinh khi mà xã hội này từng gieo.
Ít lâu sau, tin tức về việc tập đoàn Bảo Hưng mở chuỗi cà phê lấy lòng người làm gốc lan truyền khắp nơi. Nhưng điều khiến nhiều người bất ngờ là chi nhánh đầu tiên không đặt giữa trung tâm, mà lại mở tại khu phố cũ kỹ, nơi từng có người đàn ông bị từ chối ấy sinh sống.
Ngày khai trương, ông Thành – người cha từng bị khinh thường – bước ra trong bộ vest giản dị. Ông bắt tay với từng nhân viên, ánh mắt hiền hậu, không một chút kiêu ngạo. Khi ông nhìn thấy cậu phục vụ trẻ – giờ là trưởng ca của chi nhánh đầu tiên – ông mỉm cười thật ấm.
“Chúng ta đều từng mắc sai, quan trọng là có đủ can đảm để sửa và trưởng thành.”
Tiếng máy pha cà phê rì rào, tiếng khách cười nói rộn rã trong không gian chan hòa ánh nắng. Một quán cà phê không chỉ bán đồ uống, mà còn phục vụ lòng người.
Bởi sự tử tế – đôi khi bắt đầu từ một lời xin lỗi và một cái bắt tay giữa những kẻ từng đứng ở hai bên của thành kiến.