Bình minh ló dạng, những tia nắng vàng óng ả đầu tiên khẽ chạm vào mặt sông, xua đi màn sương mỏng manh còn vương vấn. Ông Hai, người lái đò già nua, đã thức dậy từ rất sớm. Đôi tay chai sạn của ông thoăn thoắt chuẩn bị chiếc đò cũ kỹ. Hàng ngày, bất kể nắng mưa, ông đều ở bến sông này, miệt mài chở những chuyến đò ngang, nối liền hai bờ bến. Đặc biệt, đối với những học sinh nghèo, những cô bé cậu bé chân đất, vai đeo chiếc cặp sách sờn cũ, ông đều miễn phí hoàn toàn.
Ông Hai tin rằng con chữ sẽ là tương lai của các em. Ông vẫn nhớ như in lời mẹ dặn ngày xưa, rằng "tri thức là ánh sáng". Cuộc đời ông gắn liền với sông nước, với những con sóng bạc đầu. Ông không được đi học nhiều, nên hơn ai hết, ông hiểu giá trị của con chữ. Mỗi khi nhìn những đôi mắt sáng ngời của lũ trẻ khi chúng reo hò, vẫy tay chào ông từ phía bên kia sông, lòng ông lại ấm áp lạ thường, như được tiếp thêm sức mạnh để tiếp tục công việc thầm lặng của mình.
.png)
Chiếc đò của ông Hai không chỉ là phương tiện di chuyển, mà còn là một lớp học di động đặc biệt. Trên mỗi chuyến đò, ông thường kể cho các em nghe những câu chuyện về con sông, về những loài cá, những loài chim. Ông dạy các em về lòng yêu quê hương, về sự chăm chỉ và về ước mơ. Những lời dạy của ông, dù giản dị, nhưng đã gieo mầm vào tâm hồn non nớt của lũ trẻ những hạt giống của lòng tốt và sự khát khao vươn lên.
Nhiều học sinh đã lớn lên, rời làng đi học xa, rồi lập nghiệp ở những thành phố lớn. Có những em đã trở thành kỹ sư, bác sĩ, giáo viên. Mỗi lần có dịp về thăm quê, chúng lại ra bến sông, tìm ông Hai để nói lời cảm ơn. Ông chỉ cười hiền hậu, ánh mắt ông lấp lánh niềm tự hào. Ông không cần được đền đáp, chỉ cần thấy các em thành công, thoát khỏi cảnh nghèo khó, đó đã là niềm vui lớn nhất đối với ông.
Thời gian cứ thế trôi đi, chẳng chờ đợi ai. Ông Hai ngày càng già yếu. Đôi mắt ông không còn tinh tường như xưa, đôi tay ông không còn đủ sức chèo chống những chuyến đò vượt sóng gió. Những cơn đau nhức xương khớp hành hạ ông mỗi đêm. Dù lòng vẫn muốn tiếp tục công việc ý nghĩa này, nhưng cơ thể ông không cho phép. Một nỗi buồn bã và hụt hẫng bao trùm lấy ông. Ông lo lắng cho những đứa trẻ nghèo, không biết chúng sẽ đi học bằng cách nào khi ông không còn lái đò được nữa.
Bến đò vắng đi hình bóng ông Hai. Những đứa trẻ nghèo phải đi bộ đường vòng xa xôi hơn, hoặc phải tốn tiền đi phà, đi đò của những người khác. Có những em vì thiếu tiền, thiếu phương tiện mà đành phải bỏ học giữa chừng. Tin tức về việc ông Hai già yếu, không thể lái đò được nữa, nhanh chóng lan truyền khắp vùng. Nhiều người cảm thấy tiếc nuối, thương cảm cho ông.
Ở một nơi xa xôi, tại một thành phố lớn, một người đàn ông thành đạt tên là Nam đang điều hành một công ty công nghệ lớn. Nam là một trong những học sinh nghèo năm xưa từng được ông Hai chở đò miễn phí. Anh vẫn nhớ như in hình ảnh ông Hai với chiếc đò cũ kỹ, nhớ những lời dạy giản dị của ông. Anh luôn mang trong lòng một nỗi biết ơn sâu sắc đối với ông, người đã thắp sáng con đường đến trường của anh.
Một ngày nọ, Nam về thăm quê. Anh vội vã ra bến sông cũ để tìm ông Hai, nhưng chỉ thấy bến đò vắng lặng. Lòng anh bỗng dấy lên một nỗi bất an. Anh hỏi thăm những người dân quanh đó và được biết ông Hai đã già yếu, không còn lái đò được nữa, và cuộc sống của ông đang gặp nhiều khó khăn. Nghe tin ấy, lòng Nam thắt lại. Anh cảm thấy một nỗi ân hận sâu sắc vì đã quá bận rộn với công việc mà quên đi người ân nhân của mình.
Nam tìm đến căn nhà nhỏ xập xệ của ông Hai. Ông đang ngồi một mình bên hiên nhà, đôi mắt mờ đục nhìn ra xa xăm. Dáng người ông gầy guộc hơn xưa rất nhiều. Nam bước đến, quỳ xuống trước mặt ông, nắm lấy đôi tay chai sạn của ông. "Ông Hai... Cháu là Nam đây ạ. Cháu về thăm ông." Giọng Nam nghẹn ngào.
Ông Hai ngước lên, đôi mắt ông cố gắng nhìn rõ khuôn mặt Nam. Một thoáng bối rối, rồi ánh mắt ông bỗng bừng sáng. "Nam... Thằng Nam bé bỏng ngày nào ư? Cháu lớn thế này rồi sao? Ông cứ tưởng..." Giọng ông run rẩy, nước mắt lăn dài trên khuôn mặt già nua. Ông Hai không ngờ rằng, sau bao nhiêu năm, cậu học trò nhỏ bé ngày nào lại trở về.
Nam kể cho ông Hai nghe về cuộc đời mình. Về những năm tháng học hành vất vả, về những đêm thức trắng để theo kịp bạn bè, về những khó khăn khi mới ra trường. Nhưng anh luôn nhắc đến ông Hai, nhắc đến những chuyến đò miễn phí, những lời dặn dò của ông. "Nếu không có ông, không có những chuyến đò của ông, cháu đã không thể đến trường, không thể có được ngày hôm nay." Nam nói, giọng anh đầy sự biết ơn.
Ông Hai lắng nghe Nam kể chuyện, đôi mắt ông lấp lánh niềm hạnh phúc và tự hào. Ông không ngờ rằng, những hành động nhỏ bé của mình năm xưa lại có thể gieo mầm cho một cuộc đời, để rồi ngày hôm nay, cậu học trò nhỏ bé ấy lại trở về, thành đạt và đầy lòng tri ân. Một cảm giác bình yên và mãn nguyện dâng trào trong lòng ông.
Nam không chỉ mua cho ông Hai một chiếc thuyền mới, một chiếc thuyền khang trang, hiện đại hơn chiếc đò cũ rất nhiều, để ông có thể tiếp tục công việc khi muốn. Chiếc thuyền mới được đặt tên là "Thuyền Ước Mơ". Nam còn thuê người lái đò thay ông Hai, đảm bảo rằng ông sẽ không phải làm việc vất vả nữa, mà vẫn có thể tiếp tục công việc chở học sinh nghèo qua sông khi ông cảm thấy khỏe. Ông Hai nhìn chiếc thuyền mới, đôi mắt ông rưng rưng. Ông không chỉ nhận được một chiếc thuyền, mà ông nhận được sự tôn trọng, sự tri ân từ một thế hệ học trò mà ông đã dành cả đời để cống hiến.
Nhưng đó chưa phải là tất cả. Trong thời gian ở quê, Nam nhận thấy không chỉ có những học sinh nghèo gặp khó khăn trong việc đi lại, mà còn có những người già yếu cần đến bệnh viện, những người dân cần di chuyển để buôn bán, nhưng lại thiếu thốn phương tiện giao thông. Hình ảnh ông Hai già yếu, và những lời dặn dò của ông về việc giúp đỡ người khác, đã thôi thúc Nam hành động mạnh mẽ hơn.
Nam quyết định thành lập một quỹ từ thiện mang tên "Quỹ Hỗ Trợ Giao Thông Vùng Sông Nước". Anh dùng một phần lớn tài sản của mình, và kêu gọi thêm sự đóng góp từ bạn bè, đối tác, để xây dựng quỹ. Mục tiêu của quỹ là cung cấp thuyền, phà miễn phí và hỗ trợ chi phí đi lại cho học sinh, người già và người dân có hoàn cảnh khó khăn ở các vùng sông nước, đảm bảo không ai bị gián đoạn con đường đến trường hay đến bệnh viện vì thiếu phương tiện.
"Quỹ Hỗ Trợ Giao Thông Vùng Sông Nước" nhanh chóng đi vào hoạt động. Những chiếc thuyền mới, những chuyến phà miễn phí mang theo hy vọng và tri thức đã được đưa vào sử dụng, phục vụ hàng ngàn người dân. Những đứa trẻ nghèo không còn phải đi bộ đường vòng xa xôi, hay lo lắng về tiền đò nữa. Những người già yếu có thể dễ dàng đến bệnh viện để khám chữa bệnh. Cuộc sống của người dân vùng sông nước đã thay đổi một cách tích cực.
Ông Hai, dù không còn trực tiếp lái đò hàng ngày, nhưng ông vẫn thường xuyên ra bến sông, ngồi trên chiếc "Thuyền Ước Mơ" của mình, ngắm nhìn những chuyến đò miễn phí tấp nập đưa đón học sinh. Ông nhìn Nam, nhìn những đứa trẻ cười đùa, lòng ông tràn ngập niềm hạnh phúc và tự hào. Ông biết rằng, hạt mầm lòng tốt mà ông đã gieo năm xưa đã nở hoa rực rỡ, mang lại quả ngọt cho cả một cộng đồng.
Câu chuyện về ông Hai và Nam, về "Quỹ Hỗ Trợ Giao Thông Vùng Sông Nước" nhanh chóng lan truyền khắp nơi, trở thành một câu chuyện truyền cảm hứng về lòng nhân ái, về sự tri ân và về sức mạnh của giáo dục. Nhiều nhà hảo tâm, nhiều tổ chức đã tìm đến quỹ để cùng chung tay giúp đỡ. Những vùng sông nước khác cũng học hỏi mô hình này, xây dựng những quỹ tương tự, biến những con sông thành con đường của tri thức và hy vọng.
Nam vẫn thường xuyên về thăm ông Hai. Hai ông cháu thường ngồi bên nhau, trò chuyện về những kỷ niệm cũ, về những thành công của quỹ. Ông Hai không chỉ là ân nhân, mà còn là một người thầy, một người cha tinh thần của Nam. Tình cảm giữa hai ông cháu ngày càng trở nên gắn bó, sâu sắc hơn.
Một buổi chiều tà, ông Hai ngồi trên chiếc "Thuyền Ước Mơ", ngắm nhìn những tia nắng cuối cùng của ngày. Ông mỉm cười mãn nguyện. Cuộc đời ông đã trải qua bao nhiêu thăng trầm, bao nhiêu khó khăn, nhưng cuối cùng, ông đã thấy được thành quả của lòng tốt. Ông đã thấy những đứa trẻ mà ông từng chở đò năm xưa, giờ đã thành công và biết cách lan tỏa tình yêu thương.
Ông Hai ra đi một cách nhẹ nhàng trong giấc ngủ, trên chính chiếc giường mà Nam đã mua tặng ông. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương vô hạn trong lòng Nam và những người dân vùng sông nước. Nhưng di sản của ông, "Quỹ Hỗ Trợ Giao Thông Vùng Sông Nước", vẫn tiếp tục hoạt động, tiếp tục mang ánh sáng tri thức và hy vọng đến cho hàng ngàn người.
Nam tiếp tục điều hành quỹ, mở rộng quy mô và phạm vi hoạt động. Anh không chỉ cung cấp phương tiện giao thông, mà còn xây dựng thêm các thư viện nhỏ, các lớp học tình thương ở những vùng sâu vùng xa, nơi mà con chữ vẫn còn là một điều xa xỉ. Anh muốn biến giấc mơ của ông Hai thành hiện thực, muốn đảm bảo rằng, không một đứa trẻ nào bị tước đoạt quyền được học, quyền được vươn lên.
Và cứ thế, dưới ánh nắng ban mai, những chuyến đò miễn phí vẫn tấp nập qua lại trên sông. Trên mỗi chuyến đò, những đứa trẻ vẫn cười đùa, vẫn mang theo ước mơ và hy vọng. Hình ảnh ông Hai, người lái đò già nua với tấm lòng vàng, và chàng trai Nam thành đạt, người đã biến lòng tốt thành hành động, đã trở thành một huyền thoại, một câu chuyện đẹp đẽ được kể lại từ thế hệ này sang thế hệ khác, về sức mạnh của lòng nhân ái và sự đền đáp ân tình. Con sông không chỉ là dòng chảy của nước, mà còn là dòng chảy của tình người, của tri thức và của những ước mơ không ngừng vươn xa.