Tôi, một người mẹ quê mùa, chân chất, từng nghĩ rằng cuộc đời mình sẽ trôi đi êm ả bên mảnh vườn, luống rau, và những đứa con đã trưởng thành. Nhưng rồi, lời mời của con gái út – cái Luyến – đã kéo tôi ra khỏi sự bình yên ấy, đưa tôi đến một thế giới hoàn toàn khác, một thế giới mà tôi chưa từng hình dung. Tôi khăn gói từ quê lên thành phố, mang theo tấm lòng chất chứa yêu thương và mong muốn được chăm sóc con gái út đang ở cữ. Lần này giống như lần tôi chăm con gái cả trước đây, cũng là những ngày tháng vất vả nhưng tràn đầy niềm vui và sự sẻ chia.
Ban đầu, con rể tôi, thằng Kiên, tỏ ra rất khéo léo và nhiệt tình. Nó đón tôi ở bến xe, xách đồ đạc, và liên tục nói những lời ngọt ngào như rót mật vào tai. "Mẹ cứ ở lại đây với tụi con. Mẹ chăm cháu là nhất rồi. Ở với con bé đến khi cháu đi lớp, mẹ nhé." Nó nói, giọng đầy vẻ trìu mến. Kiên còn thường xuyên mua những món ăn lạ, những đặc sản thành phố về cho tôi, hỏi han tôi có hợp khẩu vị không. Nghe những lời mát ruột đó, tôi cảm thấy sống chung với con rể cũng không tệ. Tôi nghĩ bụng, nó là người biết điều, biết nghĩ cho mẹ vợ. Thế là tôi gọi điện về cho chồng và con trai cả ở quê, thông báo rằng tôi sẽ ở lại nhà con gái út một thời gian dài, để tiện chăm sóc cháu và phụ giúp vợ chồng nó.
.png)
Trong tháng đầu tiên, tôi vui vẻ làm mọi việc trong nhà. Tôi thức khuya dậy sớm để chăm cháu, cho cháu bú, thay tã, dỗ cháu ngủ. Tôi nấu nướng ba bữa cho cả nhà, dọn dẹp nhà cửa gọn gàng, quét nhà, rửa bát. Tôi nghĩ đơn giản đó là việc của một người mẹ đẻ, thương con gái còn yếu sau sinh, và hiểu con rể đi làm cả ngày vất vả. Hơn nữa, tôi cũng muốn góp sức mình vào việc gia đình, để con gái và con rể được nghỉ ngơi. Kiên cũng thường khen tôi: "Mẹ đúng là số một. Ở với mẹ sướng như tiên." Những lời khen đó khiến tôi cảm thấy ấm lòng, cảm thấy mình có ích, và càng cố gắng làm nhiều hơn nữa.
Tuy nhiên, sang tháng thứ hai, thái độ của con rể bắt đầu thay đổi một cách rõ rệt. Những câu nói ngọt ngào, những lời khen ngợi dần biến mất. Thay vào đó là những câu nói không còn ngọt ngào nữa mà trở thành những lời nửa ra lệnh, nửa nhờ vả. "Mẹ phơi hộ con mẻ quần áo nhé." "Mẹ nấu cơm đi, con đói rồi." "Mẹ nhớ lau lại bếp cho sạch sẽ." "Mấy hôm nay mẹ không tưới cây ngoài ban công à, nó héo hết rồi kìa." Ban đầu, tôi còn cố gắng chịu đựng, tự nhủ rằng có lẽ thằng bé bận công việc nên mới vậy. Nhưng càng ngày, tôi càng cảm thấy mình như một người giúp việc không có ngày nghỉ, không có một chút thời gian riêng tư.
Tôi cảm thấy mệt mỏi cả về thể xác lẫn tinh thần. Những đêm thức trắng chăm cháu, những ngày làm việc nhà không ngừng nghỉ khiến tôi kiệt sức. Tôi bắt đầu cảm thấy tủi thân, cảm thấy mình đang bị lợi dụng. Nhưng tôi vẫn cố gắng nín nhịn, vì thương con gái còn yếu, vì muốn giữ hòa khí trong gia đình. Tôi tự nhủ, có lẽ tôi quá nhạy cảm.
Một buổi tối, sau khi dỗ cháu ngủ xong, tôi mỏi nhừ cả người. Lưng tôi đau nhức, hai chân tê cứng. Tôi ngồi phịch xuống ghế sofa, cố gắng thư giãn một chút. Con rể tôi, Kiên, từ trong phòng bước ra. Nó nhìn tôi, khuôn mặt nó lạnh tanh, không một chút biểu cảm. "Mẹ ơi, cái chăn cháu tè ướt từ sáng mà sao mẹ vẫn chưa giặt thế?" Nó chất vấn tôi, giọng điệu khó chịu. Tôi ngạc nhiên. Tôi nhớ rõ mình đã mang cái chăn đó ra phơi nắng rồi mà.
Tôi nhẹ giọng nói: "À, mẹ đã mang phơi rồi. Để đấy lát mẹ giặt nốt. Mẹ nghỉ tí đã." Tôi cảm thấy hơi khó chịu vì thái độ của Kiên. Tôi là mẹ vợ, chứ có phải người giúp việc đâu mà nó lại hỏi han, chất vấn kiểu đó. Nghe tôi nói vậy, Kiên quay ngoắt người vào trong phòng, lẩm bẩm cố tình để tôi nghe thấy: "Không tranh thủ lúc cháu ngủ mà giặt đi, lại còn chờ lát. Cái gì cũng phải đợi nhắc nhở."
Lời nói của Kiên như một gáo nước lạnh dội thẳng vào mặt tôi. Tôi sững sờ. Tôi không thể tin rằng nó có thể nói những lời đó với tôi. Một cảm giác cay đắng, tủi hổ dâng trào trong lòng. Tôi là mẹ vợ, là người lên chăm con gái, chăm cháu, chứ không phải người giúp việc mà bị sai bảo, bị ý kiến như thế. Tôi tự hỏi, tại sao nó không tự làm những việc đó? Tại sao nó lại mặc định tôi phải làm hết? Phải chăng, trong mắt nó, tôi chỉ là một người giúp việc không hơn không kém?
Tôi lẳng lặng đứng dậy, đi vào nhà tắm, vặn vòi nước, xả đầy thau. Tôi nhìn chiếc chăn cháu tè, lòng tôi quặn thắt. Nước mắt tôi không tự chủ được mà lăn dài trên má. Tôi đã quá ngây thơ, quá cả tin vào những lời nói ngọt ngào của con rể. Tôi đã quá tự tin vào tình yêu thương mà mình dành cho con gái và cháu. Giờ đây, tôi nhận ra, tất cả chỉ là một sự ảo tưởng.
Tối đó, sau khi mọi việc đã xong xuôi, con gái tôi, cái Luyến, dúi vào tay tôi một phong bì. "Mẹ ơi, chồng con gửi mẹ 5 triệu tháng này. Mẹ cứ cầm mua đồ, đừng ngại." Luyến nói, ánh mắt nó đầy vẻ ngây thơ, không hề biết rằng những lời nói đó lại như "ai vả vào mặt" tôi. Tôi nhìn cái phong bì, lòng tôi đau nhói. 5 triệu đồng. Đó là tiền công cho một người giúp việc.
Chính khoảnh khắc đó, tôi chợt bừng tỉnh. Tôi nhận ra rằng, từ đầu đến giờ, trong mắt con rể, tôi không phải là bà ngoại lên trông cháu, không phải là mẹ vợ đáng kính, mà là "người giúp việc có lương". Thảo nào nó sai bảo tôi quen miệng như thế, thảo nào nó không hề có sự tôn trọng dành cho tôi. Tôi cảm thấy như mình bị lừa dối, bị lợi dụng một cách trắng trợn. Nỗi đau ấy còn lớn hơn cả sự tức giận. Nó là nỗi đau của một người mẹ bị coi thường, bị hạ thấp giá trị.
Tôi quyết định về quê. Sáng hôm sau, tôi gói gọn đồ đạc của mình. Luyến, con gái tôi, khóc nức nở, níu tay tôi lại. "Mẹ ơi, mẹ đừng đi. Không có mẹ, con không xoay xở nổi. Mẹ ở lại với con đi mà mẹ." Dù thương con gái, dù biết nó sẽ vất vả, nhưng tôi không thể chấp nhận được con rể. Tôi không thể ở lại thêm nữa trong căn nhà này, nơi tôi bị đối xử như một người giúp việc.
Tôi nhìn Luyến, ánh mắt tôi đầy sự xót xa: "Mẹ không giận con. Con là con gái của mẹ. Mẹ thương con. Nhưng mẹ không thể ở đây thêm nữa. Mẹ không quen cái kiểu sống này." Tôi nói, giọng tôi run run. Con rể tôi, Kiên, đứng khoanh tay ở góc phòng, mặt nó lầm lì khác hẳn vẻ tươi cười, nhiệt tình ngày đón tôi đến. Ánh mắt nó không hề có sự hối lỗi, mà chỉ là sự khó chịu, thậm chí là tức giận.
Tôi nhìn Kiên, ánh mắt tôi kiên định hơn bao giờ hết. Tôi nói một câu duy nhất, từng chữ rõ ràng, vang vọng trong căn phòng: "Con đừng nghĩ mẹ vợ là phải có nghĩa vụ làm giúp việc cho gia đình con." Rồi tôi quay lưng bước đi, không ngoảnh lại. Trên đường về, tôi vừa xót xa nghĩ tới con gái sẽ vất vả, vừa giận và bực mình nghĩ tới con rể. Nước mắt tôi lăn dài. Tôi tự hỏi không biết mình về quê như thế này, con gái có vất vả nhiều không. Lòng tôi nặng trĩu những nỗi lo, nhưng tôi biết, quyết định của tôi là đúng. Tôi không thể để bản thân bị coi thường thêm nữa.
Về đến quê, tôi chìm vào sự tĩnh lặng quen thuộc của làng xóm. Tiếng gà gáy, tiếng chim hót, mùi đất, mùi lúa chín... tất cả đều thật thân thuộc, thật bình yên. Tôi trở về với mảnh vườn nhỏ của mình, với những công việc đồng áng giản dị. Tôi cố gắng gạt bỏ những suy nghĩ về thành phố, về con gái và con rể, nhưng lòng tôi vẫn không nguôi ngoai. Nỗi xót xa cho Luyến, nỗi bực dọc cho Kiên cứ đeo đẳng tôi. Tôi biết, Luyến sẽ rất vất vả khi không có tôi ở bên.
Vài tuần sau khi tôi về quê, Luyến gọi điện cho tôi. Giọng nó mệt mỏi, đầy sự lo lắng. "Mẹ ơi, con mệt quá. Thằng bé quấy khóc cả đêm, con không ngủ được. Chồng con đi làm về lại đòi ăn, con vừa chăm con vừa nấu nướng không xuể. Nhà cửa thì bừa bộn hết cả lên." Nghe con gái than thở, lòng tôi đau như cắt. Tôi muốn bay ngay lên thành phố để chăm sóc con, nhưng rồi hình ảnh Kiên với khuôn mặt lạnh tanh, với lời nói cay nghiệt lại hiện lên trong đầu tôi. Tôi im lặng, không biết phải nói gì.
Luyến lại tiếp tục: "Mẹ ơi, con xin lỗi. Con biết mẹ giận chồng con. Nhưng mẹ ơi, chồng con cũng vất vả đi làm. Anh ấy cũng chỉ quen được mẹ chăm sóc thôi. Giờ không có mẹ, anh ấy cũng khó chịu." Tôi nghe những lời đó, lòng tôi vừa thương con, vừa giận con gái quá ngây thơ, quá bao biện cho chồng. Tôi hiểu, Luyến đang cố gắng hàn gắn mối quan hệ giữa tôi và Kiên, nhưng có lẽ, vết thương lòng trong tôi quá sâu.
Một hôm, con trai cả của tôi, thằng Quân, từ thị trấn về thăm tôi. Quân là một người đàn ông điềm đạm, hiểu chuyện. Tôi kể cho Quân nghe toàn bộ câu chuyện về Kiên, về việc tôi bị đối xử như một người giúp việc. Quân lắng nghe một cách chăm chú, ánh mắt nó đầy sự cảm thông. "Mẹ ơi, con hiểu cảm giác của mẹ. Con rể đã sai khi không tôn trọng mẹ. Nhưng mẹ ơi, chị Luyến cũng đang rất cần mẹ." Quân nói, giọng nó ôn tồn. "Con nghĩ, mẹ nên nói chuyện thẳng thắn với Kiên một lần nữa. Để nó hiểu ra lỗi lầm của nó."
Tôi suy nghĩ rất nhiều về lời khuyên của Quân. Có lẽ, tôi nên cho Kiên một cơ hội để sửa chữa sai lầm. Tôi không muốn con gái tôi phải chịu đựng một mình. Tôi gọi điện cho Luyến, nói rằng tôi sẽ lên thành phố, nhưng với một điều kiện: Kiên phải xin lỗi tôi một cách chân thành. Luyến vui mừng khôn xiết, nó hứa sẽ nói chuyện với Kiên.
Hai ngày sau, tôi lại khăn gói lên thành phố. Lần này, không phải Luyến ra đón tôi, mà là Kiên. Nó đứng ở bến xe, khuôn mặt nó lộ rõ vẻ mệt mỏi, tiều tụy. Mắt nó thâm quầng, râu ria lởm chởm. Nó không còn vẻ sang trọng, bóng bẩy như trước nữa. "Mẹ ơi, con xin lỗi mẹ. Con đã sai rồi." Kiên nói, giọng nó khàn đặc, đôi mắt nó đỏ hoe. "Con xin lỗi vì đã không tôn trọng mẹ, đã đối xử với mẹ như một người giúp việc. Con đã quá vô tâm, quá ích kỷ."
Tôi nhìn Kiên, ánh mắt tôi vẫn còn chút hoài nghi. "Con nói thật lòng chứ?" Tôi hỏi. Kiên gật đầu lia lịa. "Thật lòng thưa mẹ. Mấy tuần nay không có mẹ, con mới biết mẹ vất vả như thế nào. Con mới hiểu mẹ quan trọng với gia đình mình đến mức nào. Luyến nó yếu, con đi làm cả ngày, về nhà nhìn thấy cảnh vợ con vất vả, con mới hối hận. Con xin mẹ, hãy tha thứ cho con, và ở lại với tụi con."
Luyến từ trong xe bước ra, ôm chặt lấy tôi, nước mắt nó giàn giụa. "Mẹ ơi, mẹ đừng đi nữa. Con xin mẹ." Tôi nhìn con gái, rồi nhìn con rể, lòng tôi dịu lại. Tôi biết, Kiên đã thực sự hối hận. Tôi biết, Luyến cũng đã phải chịu đựng rất nhiều. Tôi gật đầu. "Thôi được rồi. Mẹ sẽ ở lại. Nhưng con nhớ lấy lời mẹ nói. Đừng bao giờ nghĩ mẹ vợ là phải có nghĩa vụ làm giúp việc cho gia đình con."
Từ ngày đó, thái độ của Kiên thay đổi hoàn toàn. Nó trở nên chu đáo, ân cần hơn với tôi. Nó phụ giúp tôi làm việc nhà, chăm sóc cháu. Nó không còn sai bảo tôi nữa, mà thay vào đó là những lời đề nghị, những lời hỏi han đầy tôn trọng. Buổi tối, khi tôi đang dọn dẹp, nó sẽ chủ động rửa bát. Khi tôi đang nấu cơm, nó sẽ chơi với cháu để tôi rảnh tay. Tôi cảm nhận được sự thay đổi chân thành từ nó.
Tôi ở lại với Luyến và Kiên cho đến khi cháu tôi cứng cáp hơn, và Luyến đã hồi phục hoàn toàn. Sau đó, tôi quyết định trở về quê. Lần này, không phải trong sự xót xa, mà trong sự thanh thản và bình yên. Kiên và Luyến tiễn tôi ra bến xe, ánh mắt họ đầy sự biết ơn và tình cảm. "Mẹ ơi, mẹ nhớ giữ gìn sức khỏe nhé. Bọn con sẽ thường xuyên về thăm mẹ." Kiên nói, giọng nó ấm áp.
Về đến quê, tôi sống những ngày tháng bình yên bên chồng và con trai cả. Tôi vẫn thường xuyên gọi điện cho Luyến, hỏi thăm về cháu và về cuộc sống của hai vợ chồng nó. Luyến kể cho tôi nghe về sự thay đổi của Kiên, về việc nó đã trở thành một người chồng, người cha, người con rể tốt như thế nào. Tôi mỉm cười. Tôi biết rằng, con rể tôi đã thực sự trưởng thành.
Câu chuyện của tôi là một bài học về sự định kiến, về việc đánh giá con người qua vẻ bề ngoài và hoàn cảnh. Nó cũng là một bài học về sự kiên nhẫn, về việc tha thứ, và về sức mạnh của tình yêu thương. Tôi đã từng bị tổn thương, nhưng tôi đã học được cách vượt qua. Tôi đã dạy cho con rể một bài học về sự tôn trọng, và tôi đã tìm lại được vị trí của mình trong gia đình con gái. Tôi biết rằng, tôi là một người mẹ, một người bà, và một người vợ, chứ không phải là "người giúp việc có lương". Và đó là điều quan trọng nhất.