Trời mưa nhẹ, từng giọt tí tách rơi lên khung cửa kính bệnh viện, hòa vào tiếng chuông đồng hồ điểm giờ cuối ca trực. Ánh đèn huỳnh quang lạnh lẽo hắt xuống hành lang vắng vẻ, chỉ còn lại tiếng bánh xe đẩy kẽo kẹt của cô y tá trẻ đang kiểm tra lại từng phòng bệnh nhân. Cô dừng lại trước phòng số 305 — nơi ở của một ông lão mắc chứng Alzheimer nặng.
Cô tên Thảo, mới ra trường được một năm, nhưng đã trải qua nhiều ca bệnh phức tạp. Dù vậy, ông cụ tên Tư lại khiến cô không thể quên được. Không chỉ vì căn bệnh ngày càng trầm trọng của ông, mà bởi ánh mắt ông mỗi khi nhìn cô — ngây dại, vô định, nhưng vẫn ẩn giấu một điều gì đó rất sâu thẳm.
Ông Tư không nhớ tên mình. Cũng không biết mình đang ở đâu. Mỗi sáng, ông lại hỏi: “Bà Hai đâu rồi?”, rồi lẩm bẩm điều gì đó không rõ, mắt nhìn xa xăm về một nơi nào đó trong ký ức. Thảo lúc đầu còn kiên nhẫn giải thích, rằng ông đang ở viện, rằng bà Hai đã mất nhiều năm rồi… nhưng rồi cô nhận ra, với ông, sự thật chẳng có nghĩa gì. Trái tim lẫn trí óc ông đã trôi đi theo một dòng ký ức khác.
Thảo chăm ông mỗi ngày, thay tã, đút cơm, xoa dầu khi ông co giật, thậm chí đọc thơ để ông dịu lại. Lúc đầu, chỉ là vì trách nhiệm. Nhưng chẳng biết từ khi nào, lòng cô bắt đầu chùng xuống mỗi lần nghe ông thở dài gọi vợ trong mộng. Cô thấy mình như con gái ông. Hoặc... hơn thế.
Có đêm, ông Tư bất ngờ nắm tay cô, ánh mắt long lanh nước. “Bà Hai, đừng bỏ tôi nữa... Đừng đi.” Giọng ông run rẩy, và bàn tay khô gầy của ông siết lấy tay cô chặt đến phát đau. Cô đứng chết lặng, rồi từ từ cúi đầu sát tai ông, khẽ nói: “Em đây. Em sẽ không đi đâu hết.”
Sau khoảnh khắc đó, ông ngủ yên. Và cô thì khóc, nước mắt tràn mi. Không hiểu sao, cô cảm thấy tim mình đau một cách kỳ lạ, như thể cô đã mất một ai đó thân thiết từ lâu lắm rồi.
Tuần sau đó, cô xin bệnh viện cho mình chăm riêng ông Tư. Ai cũng cười bảo cô “đa cảm”, nhưng không ai biết mỗi tối về phòng, Thảo đều lén tra cứu những tài liệu về bệnh Alzheimer, thậm chí viết nhật ký ghi lại phản ứng của ông mỗi khi có thay đổi nhỏ. Cô mong mình làm được điều gì đó tốt hơn, hoặc ít ra, giữ lại một phần ký ức cho ông.
Một buổi chiều, khi đang lau người cho ông, cô vô tình thấy dưới gối ông có một bức ảnh cũ. Trong ảnh là một người phụ nữ mặc áo dài trắng, đứng bên bờ sông. Lưng hơi gù, nhưng nét mặt rạng rỡ. Phía sau là bóng một người đàn ông — là ông Tư thời trẻ. Cô khẽ mỉm cười, định hỏi ông thì ông đột nhiên giật mình và hét toáng: “Đừng lấy! Ảnh của tôi! Bà Hai đó! Bà Hai của tôi!”
Thảo hoảng hốt lùi lại. Đây là lần đầu ông phản ứng mạnh như vậy. Cô sững sờ nhận ra: có thể... ký ức ấy là thứ duy nhất ông còn giữ được. Không phải tên mình, không phải con cháu, mà là bà Hai – người vợ ông yêu thương.
Tối đó, cô không ngủ được. Cô bắt đầu tìm hiểu về ông Tư. Hỏi bác sĩ, hỏi y bạ, rồi lục lại hồ sơ cũ. Ông Tư tên đầy đủ là Trần Văn Tư, từng là giáo viên dạy văn, có một người vợ tên Nguyễn Thị Hai. Không có con cái. Vợ ông mất vì bệnh tim cách đây hơn 15 năm.
Một điều lạ là, trong hồ sơ không có thông tin người thân. Người đưa ông vào viện chỉ là một hàng xóm, nói rằng ông sống một mình và bắt đầu quên mọi thứ, thậm chí không còn biết mình là ai.
Một chiều mưa dầm, trong lúc giúp ông Tư thay quần áo, Thảo vô tình nghe ông lẩm bẩm một đoạn thơ. “Em về tinh khôi như sương sớm… để anh tan vào bóng chiều hôm.” Cô hỏi: “Bài thơ của ai thế ông?” Ông im lặng. Một lúc sau, ông bật cười, buồn bã: “Không biết. Có khi là của tôi, cũng có khi là của bà Hai…”
Tim Thảo lại nghèn nghẹn.
Rồi một ngày, điều bất ngờ xảy ra. Một người phụ nữ trung niên đến viện, tự xưng là cháu gái của ông Tư. Bà nói mình sống ở nước ngoài, mới về Việt Nam, nghe tin hàng xóm gọi điện báo ông nhập viện. Bà mang theo một xấp thư cũ và bức ảnh cưới của ông Tư và bà Hai.
Thảo lặng người khi nhìn thấy ảnh cưới. Cô từng thấy nó trong giấc mơ – một giấc mơ lạ lùng cô không hiểu nổi: nơi cô là cô dâu, đứng bên người đàn ông mặc vest màu kem, dưới tán cây me già.
“Cô là gì của ông?” – người phụ nữ hỏi cô, giọng điềm đạm nhưng có gì đó nghi ngờ. Thảo bối rối, chỉ cúi đầu: “Cháu chỉ là y tá trực tiếp chăm sóc ông thôi ạ…”
Cô không nói thật. Rằng mỗi ngày cô đều trò chuyện với ông như thể ông còn nhớ mọi thứ. Rằng cô đã từng nói dối mình là bà Hai chỉ để ông yên giấc. Và rằng đôi lúc, cô đã tự cho phép mình tin, cô là một phần trong thế giới lẫn lộn ấy của ông.
Vài hôm sau, sức khỏe ông Tư đột nhiên yếu đi. Ông không còn ăn uống gì, mắt mờ hẳn. Bác sĩ nói có thể ông không còn sống được bao lâu. Thảo gần như ngã quỵ. Cô không ngờ lại đau đến thế khi nghe tin ấy. Làm sao cô lại quá gắn bó với một bệnh nhân như vậy?
Đêm cuối, cô xin trực một mình. Cô ngồi bên giường, cầm tay ông. Bàn tay ấy bây giờ chỉ còn da bọc xương, nhưng vẫn ấm lạ thường. Cô cúi sát mặt ông, thì thầm: “Em đây. Là bà Hai của ông đây.”
Một điều kỳ diệu xảy ra. Ông mở mắt. Trong thoáng chốc, ánh mắt ông sáng lên, rõ ràng, minh mẫn. Ông nhìn cô, nước mắt chảy dài. “Bà Hai… em vẫn đẹp như xưa.” Cô bật khóc, nắm chặt tay ông: “Em không rời ông nữa đâu…”
Ông mỉm cười, lần đầu tiên trọn vẹn, rồi nhắm mắt. Tim Thảo như ngừng đập.
Nhưng ông không chết. Sáng hôm sau, ông vẫn còn thở. Và lạ lùng thay, kể từ khoảnh khắc ấy, ông bắt đầu nhớ lại vài điều. Rất ít, nhưng rõ nét. Tên bà Hai, căn nhà nhỏ gần chùa, buổi chiều ngồi đọc sách bên sông…
Các bác sĩ gọi đó là “sự bừng tỉnh cuối đời” – hiếm hoi, nhưng có thật.
Vài tháng sau, ông Tư được người cháu gái đón về chăm sóc tại nhà. Nhưng Thảo vẫn đến thăm đều đặn. Mỗi lần, ông lại nhìn cô đầy trìu mến, như thể nhìn thấy hai người phụ nữ trong một thân thể: người y tá trẻ, và người vợ cũ của đời mình.
Trong một buổi chiều cuối thu, ông nắm tay cô lần cuối, dặn dò: “Con là cô gái tốt. Đừng chỉ chăm lo cho người khác. Hãy yêu, và để được yêu, nghe chưa?”
Sau đám tang ông, cô nhận được một gói quà nhỏ. Là bức ảnh cưới cũ, và phía sau là dòng chữ ông viết tay, xiêu vẹo nhưng đầy cảm xúc:
“Cảm ơn vì đã đến. Dù chỉ một kiếp – cũng là vĩnh hằng.”
Cô khóc. Nhưng là giọt nước mắt dịu dàng, không còn tiếc nuối. Bởi cô biết, cô đã đi qua đời ông như một cơn gió lành — ngắn ngủi nhưng có thật.
Vài năm sau, Thảo mở một trung tâm chăm sóc người cao tuổi mất trí. Cô đặt tên trung tâm là “Bình An”. Trên tường phòng đầu tiên, cô treo một tấm ảnh trắng đen: một đôi vợ chồng già đang nhìn nhau dưới gốc me già.
Và mỗi đêm, khi ánh đèn dịu xuống, cô lại nhớ đến ánh mắt của ông. Ngây dại, vô định... nhưng chưa bao giờ ngừng yêu.