Chiều đông Hà Nội phủ một lớp sương mỏng lạnh lẽo lên những con phố cũ kỹ. Dưới ánh đèn đường vàng nhạt, một cậu bé chừng mười một tuổi ngồi nép mình bên góc phố, đôi tay đỏ ửng vì lạnh ôm lấy chiếc hộp gỗ đựng dụng cụ đánh giày. Chiếc áo khoác quá cỡ đã cũ sờn, vá chằng vá đụp, không đủ che chắn cho thân hình gầy gò đang run lên từng hồi. Nhưng đôi mắt em – trong trẻo, sáng ngời – vẫn kiên nhẫn dõi theo từng bước chân qua lại, mong chờ ai đó dừng lại thuê em làm việc.
Tiếng động cơ ô tô vang lên giữa chiều muộn. Một chiếc xe sang trọng đỗ xịch trước cửa khách sạn năm sao. Cánh cửa xe bật mở, một người đàn ông trung niên bước ra, dáng người cao lớn, bộ vest đắt tiền vừa vặn đến từng đường kim mũi chỉ. Ánh mắt ông sắc lạnh, khuôn mặt nghiêm nghị – kiểu người đã quen ra quyết định, quen với quyền lực.
Người đàn ông bước nhanh về phía cửa, nhưng trong lúc lấy điện thoại từ túi áo khoác, một vật nhỏ rơi ra mà ông không hay biết. Gió đông hắt qua, cuốn tấm ảnh nhỏ lăn lóc trên vỉa hè, dừng lại ngay cạnh chân cậu bé đánh giày.
Cậu bé cúi xuống, nhặt vật thể lên. Là một bức ảnh cũ, hơi ố vàng. Trong ảnh là một người phụ nữ trẻ, nụ cười dịu dàng, ánh mắt ấm áp. Người phụ nữ ấy đang bế một đứa bé sơ sinh, tay ôm con như ôm trọn cả thế giới. Cậu bé giật mình, hai mắt mở to, trái tim đập dồn dập.
Đôi môi run run thốt lên trong vô thức: "Mẹ... mẹ con..." Cậu nhìn chăm chăm vào bức ảnh, rồi lại nhìn theo dáng người đàn ông vừa bước vào sảnh khách sạn. Không chút do dự, cậu ôm chiếc hộp đánh giày, chạy theo, gọi lớn: "Chú ơi! Chú đánh rơi cái này!"
Người đàn ông quay lại, thoáng cau mày khi thấy cậu bé đang lao về phía mình. Ông đón lấy bức ảnh, định cảm ơn qua loa rồi đi tiếp. Nhưng câu hỏi kế tiếp khiến ông như hóa đá tại chỗ: "Sao chú lại có ảnh của mẹ con?"
Không gian như đông cứng lại. Ánh mắt người đàn ông chuyển từ thờ ơ sang bàng hoàng. Ông nhìn kỹ cậu bé – đôi mắt ấy, ánh nhìn ấy – sao mà quen thuộc đến lạ. Tay ông siết chặt bức ảnh, môi mấp máy không nên lời.
"Mẹ con... tên là gì?" – ông hỏi, giọng khàn đi. "Dạ, mẹ con tên Hạnh. Mẹ mất rồi. Con chỉ có bức ảnh này là kỷ vật. Hôm nay con mới thấy có người khác giữ ảnh giống vậy..."
Hạnh. Cái tên ấy đánh thức những hồi ức tưởng đã chôn vùi suốt hai mươi năm. Người phụ nữ duy nhất mà ông từng yêu, từng muốn gắn bó cả đời, nhưng đã buộc phải rời xa. Trái tim ông thắt lại, cổ họng nghẹn đắng.
Khi ấy, ông là một thanh niên mới ra trường, đầy hoài bão nhưng bị ràng buộc bởi một gia đình gia giáo, nơi mà danh tiếng và dòng tộc được đặt trên cả hạnh phúc cá nhân. Hạnh – một cô gái nghèo, hiền hậu, nhưng bị mẹ ông xem là không môn đăng hộ đối. Vì áp lực, ông đã buông tay, không một lời từ biệt, không một cơ hội níu giữ.
Ông cứ nghĩ cô đã rời khỏi thành phố, đi lấy chồng hoặc tìm một cuộc sống mới. Nhưng hóa ra, cô đã ở lại. Và đã sinh một đứa con – là đứa bé này – trong im lặng.
Tim ông đau nhói. "Con tên gì?" – ông hỏi lại. "Dạ, con tên Minh. Mẹ đặt tên vậy vì nói đó là tia sáng của mẹ..."
Tia sáng. Hai từ ấy như vỡ tan trong lòng người đàn ông. Ông lùi một bước, rồi khụy xuống. Tay ông run rẩy chạm vào vai cậu bé. Ánh mắt ông nhìn em như muốn xuyên thấu cả trái tim nhỏ bé ấy. Cậu bé im lặng, ngơ ngác, không hiểu vì sao người đàn ông lạ lại rơi nước mắt.
"Minh... Ba xin lỗi..." – ông thì thầm, tiếng nói nghẹn ngào trong cổ. Cậu bé sững lại. Một giây. Hai giây. Rồi em lùi về sau, ánh mắt phòng bị. "Ba...? Ba là gì của con...?"
Người đàn ông ôm đầu, nước mắt chảy dài trên má. Lần đầu tiên trong hai mươi năm, ông để bản thân khóc. Không phải vì công việc, không phải vì tiền bạc – mà vì hối hận. Hối hận vì đã để Hạnh một mình chống chọi với thế giới. Hối hận vì chưa từng biết đến sự tồn tại của đứa trẻ này.
"Ba... không biết con tồn tại. Nếu ba biết, dù có chuyện gì xảy ra, ba cũng sẽ tìm con. Ba đã sai... sai quá nhiều..."
Cậu bé im lặng, đôi mắt rưng rưng. Cảm xúc trong lòng em hỗn độn – bất ngờ, hoang mang, đau đớn và... chút gì đó ấm áp. Từ nhỏ đến lớn, em chưa từng được gọi là "con trai của ai đó". Em chỉ biết sống lặng lẽ, mưu sinh, tồn tại.
Người đàn ông chợt đứng dậy. Ông rút điện thoại, gọi cho trợ lý: "Hủy toàn bộ lịch hôm nay. Tôi cần đưa một người về nhà." Giọng ông dứt khoát, đầy quyết tâm.
Minh được đưa về căn biệt thự tráng lệ giữa lòng thành phố. Nơi đó, em ngơ ngác nhìn mọi thứ: cầu thang gỗ bóng loáng, đèn chùm pha lê, sàn nhà ấm áp. Nhưng thứ làm em ngạc nhiên nhất là một căn phòng nhỏ, treo đầy ảnh của mẹ – do chính ông giữ gìn suốt hai mươi năm như một lời sám hối âm thầm.
Đêm đầu tiên trong ngôi nhà xa lạ, Minh không ngủ được. Em nhớ mẹ, nhớ những ngày hai mẹ con ăn cơm bụi dưới chân cầu, nhớ tiếng ru dịu dàng mỗi đêm. Căn phòng ấm nhưng lòng em lạnh. Em sợ mình sẽ bị ruồng bỏ một lần nữa.
Nhưng người đàn ông ấy – người gọi là "ba" – lại âm thầm đứng bên cửa phòng, canh giấc ngủ cho con. Ánh mắt ông dõi theo từng nhịp thở của em, như thể chỉ cần chớp mắt, em sẽ biến mất.
Những ngày sau đó, ông từ chối mọi bữa tiệc, mọi buổi họp quan trọng để cùng Minh đi học, đi chơi, ăn sáng, thậm chí là... ngồi xem phim hoạt hình. Ông học cách cười – một nụ cười thật sự, không phải kiểu cười xã giao nơi thương trường.
Minh bắt đầu cởi mở, nhưng vẫn giữ trong lòng nhiều hoài nghi. Một hôm, em hỏi: "Nếu mẹ còn sống, ba có nhận mẹ không? Hay ba sẽ chọn người phụ nữ giàu sang mà bà nội muốn?"
Câu hỏi ấy khiến ông lặng người. Ông không trả lời ngay. Mãi sau, ông mới nói: "Ba không có cơ hội trả lời câu hỏi đó năm xưa. Nhưng nếu được quay lại, ba sẽ chọn mẹ con. Dù có mất tất cả, ba cũng không hối tiếc."
Minh im lặng, rồi gật đầu. Trong tim em, bức tường đã bắt đầu rạn nứt. Em muốn tin, dù chỉ một lần.
Năm Minh mười tám tuổi, ông đưa em về thăm nghĩa trang, nơi Hạnh yên nghỉ. Ông ngồi xuống bên bia mộ, đặt tay lên phiến đá lạnh, nói khẽ: "Anh đã tìm được con chúng ta. Nó giống em lắm, từ ánh mắt đến cách cười. Anh sẽ chăm sóc nó, yêu thương nó như cách em từng làm. Mong em yên lòng."
Minh đứng phía sau, nghe từng lời ông nói. Em không khóc, nhưng đôi mắt cay xè. Lần đầu tiên trong đời, em thấy mình có một gia đình thật sự – dù mẹ không còn, nhưng em không còn cô đơn.
Cuộc đời Minh dần thay đổi. Em học giỏi, sống tử tế, biết yêu thương người khác. Ông vẫn là người cha nghiêm khắc nhưng luôn có mặt mỗi khi em cần. Căn biệt thự ngày xưa lạnh lẽo giờ đầy ắp tiếng cười.
Ngày em tốt nghiệp đại học, ông mặc bộ vest giản dị, tự tay thắt cà vạt cho em. Trước đông đảo mọi người, ông nói: "Tôi không chỉ tự hào vì con trai tôi giỏi, mà còn vì nó có một trái tim ấm áp như mẹ nó."
Tất cả vỗ tay. Minh nhìn ông, mỉm cười, ánh mắt long lanh. Em biết, mẹ ở đâu đó trên cao, chắc cũng đang mỉm cười hạnh phúc.
Và rồi, vào một buổi chiều đầu xuân, Minh tặng ông một khung ảnh – bức vẽ bằng tay: có mẹ, có em, và ông – đứng bên nhau dưới tán hoa anh đào. Ông ngắm bức tranh rất lâu, rồi quay sang, nhẹ nhàng đặt tay lên vai con trai.
"Ba không thể làm lại quá khứ... nhưng ba sẽ dùng cả phần đời còn lại để bù đắp cho con. Cảm ơn vì con đã cho ba cơ hội."
Minh ôm ông thật chặt. Gió xuân mơn man qua từng kẽ lá, như lời mẹ thì thầm nhắn gửi – rằng yêu thương, dù muộn màng, vẫn có thể chữa lành.
Và thế là, từ một tấm ảnh đánh rơi, một gia đình đã được tìm thấy. Không trọn vẹn, nhưng đủ đầy.