Tôi từng nghĩ mình là người hiểu rõ em trai nhất. Dù hai anh em lớn lên cùng nhau, nhưng từ khi bước vào cấp ba, nó như biến thành một con người khác. Quần áo lòe loẹt, tóc tai nhuộm vàng, điện thoại lúc nào cũng cắm tai nghe, và thái độ thì bất cần. Mẹ thường thở dài mỗi khi nó bước qua cửa, còn tôi thì chỉ biết lắc đầu ngao ngán.
Nhiều lần tôi gắt gỏng: “Mày không lo học hành thì sau này làm gì nên thân?” Nó chỉ cười khẩy, tay vẫn lướt điện thoại, miệng nhai kẹo cao su chóp chép. “Anh cứ lo chuyện anh đi!” – nó đáp gọn lỏn rồi đứng dậy bỏ lên phòng. Câu trả lời ấy như mũi dao cắm vào lòng tự trọng của tôi, người anh cả luôn tự hào vì chưa từng khiến bố mẹ phiền lòng.
Có lần mẹ tìm thấy trong balo nó một cái bật lửa hình đầu lâu. Mắt bà đỏ hoe, giọng nghẹn lại: “Nó theo bạn xấu rồi... Con coi chừng em giúp mẹ.” Tôi giận dữ xông vào phòng nó, ném cái bật lửa xuống sàn. “Mày hút thuốc hả? Mày đang làm cái quái gì vậy?” Nó không trả lời. Chỉ im lặng nhìn tôi, ánh mắt trống rỗng đến khó hiểu.
Từ ngày ấy, giữa hai anh em như có một bức tường vô hình. Tôi cố gắng tránh va chạm, còn nó thì ngày càng lầm lì. Mỗi lần đi học về là đóng sập cửa phòng, chẳng ai biết nó làm gì bên trong. Tôi từng nghĩ, “Nó đang lạc đường, và mình chẳng thể kéo nó lại.”
Rồi một buổi chiều mưa tầm tã, tôi cần một ít tiền để đóng học phí bổ sung cho lớp Anh văn. Trong ví chỉ còn đúng 20 nghìn. Tôi lục lọi khắp ngăn kéo, tủ áo, cả hộc bàn… nhưng không thấy thêm đồng nào. Bất lực, tôi nhìn sang góc bàn của em. Có một chiếc hộp nhựa nhỏ xíu màu xanh lá. Lần đầu tiên tôi để ý đến nó.
Tôi mở nắp hộp ra, bên trong là vài tờ tiền lẻ, gấp gọn gàng. Tôi đếm được đúng 150 nghìn. Tay tôi khựng lại. Trong đầu vang lên câu hỏi: “Nó còn trẻ, tiền này ở đâu ra? Hay là…” Nghĩ vậy, tôi liền chụp ảnh lại số tiền, định bụng lát nữa sẽ hỏi nó, rồi lấy tạm để đóng học phí.
Tối hôm đó, nó về nhà, vẫn gương mặt lạnh như đá. Tôi lưỡng lự mãi mới lên tiếng: “Tiền trong hộp… là của mày à?” Nó nhìn tôi một lúc lâu rồi gật nhẹ. Tôi hỏi tiếp: “Tiền đó ở đâu?” Lần này, ánh mắt nó chùng xuống, giọng nhỏ hơn mọi khi: “Em để dành… để mua cho mẹ hộp sữa.”
Tôi chết lặng.
Tôi không biết phải phản ứng thế nào. Những lời trách mắng trước đây như quay lại tát vào mặt tôi. Một thằng nhóc tôi nghĩ là ăn chơi, là bất cần… lại âm thầm dành dụm từng nghìn lẻ để mua sữa cho mẹ – thứ mà bà vẫn tiếc tiền không dám mua vì ưu tiên tiền ăn học cho con cái.
Nó kể, sau giờ học, nó nhận chạy việc lặt vặt cho tiệm sửa xe gần trường. Dọn đồ, rửa xe, phụ bê đồ… mỗi lần chỉ được 10-15 nghìn. Có hôm về tay trầy xước đầy mỡ, tôi thấy còn tưởng nó đánh nhau. Hóa ra… là vì nó làm thêm.
Tôi nhớ lại những lần nó lén về sau giờ tan học, không ăn cơm, cứ tưởng nó bỏ ăn để giữ dáng theo mấy trào lưu vớ vẩn trên mạng. Giờ mới hiểu, chắc nó mệt đến mức chẳng còn bụng dạ nào.
Mắt tôi cay xè khi nó mở điện thoại ra, đưa cho tôi xem một loạt ảnh. Ảnh mẹ ngủ gật trên ghế, ảnh vỏ hộp sữa cũ trong sọt rác, ảnh bảng giá sữa trong siêu thị. “Em định cố thêm vài tuần nữa là đủ rồi.” – nó nói, mắt nhìn xuống.
Tôi im lặng, không biết nói gì. Tôi chỉ biết ôm nó, lần đầu tiên sau nhiều năm. Nó hơi khựng lại, nhưng rồi cũng vỗ nhẹ lưng tôi, như để nói: “Không sao đâu, anh.”
Kể từ hôm đó, tôi thay đổi hoàn toàn cách nhìn về em. Tôi bắt đầu quan tâm đến nó nhiều hơn, những câu hỏi bỗng trở nên nhẹ nhàng, ân cần. Tôi không còn tra khảo mà lắng nghe. Và rồi tôi phát hiện ra nhiều điều hơn thế.
Nó là một người có nội tâm sâu sắc đến bất ngờ. Nó hay quan sát, hay ghi chú lại những điều nhỏ nhặt. Trong điện thoại nó có ghi chép lại ngày mẹ ho nhiều, ngày bố thức khuya vì tăng ca, cả ngày tôi đậu phỏng vấn thực tập. Tôi – người luôn cho rằng nó vô tâm – lại không hề nhận ra điều ấy.
Một lần, tôi lén đọc được nhật ký điện tử trong điện thoại nó. Trong đó có đoạn khiến tim tôi thắt lại: “Mình biết mọi người nghĩ mình hư. Không sao. Chỉ cần mẹ đừng phải lo nhiều. Chỉ cần anh thành công. Mình chịu được.”
Tôi không cầm được nước mắt. Thằng em tôi, cái đứa mà tôi từng khinh thường, hóa ra lại mạnh mẽ và hi sinh nhiều hơn tôi tưởng. Tôi từng nhìn nó qua vỏ bọc bên ngoài, mà quên mất nó vẫn chỉ là một thằng nhóc 16 tuổi.
Tôi quyết định trích tiền làm thêm đầu tiên của mình mua cho mẹ một hộp sữa, thay phần nó. Và tôi cũng mua cho nó một đôi giày thể thao – loại nó hay nhìn mỗi khi đi ngang tiệm nhưng chẳng bao giờ dám bước vào.
Nó nhận món quà mà mắt đỏ hoe, không nói gì, chỉ siết tay tôi thật chặt. Tôi hiểu, lời cảm ơn đôi khi không cần nói ra.
Từ hôm đó, hai anh em tôi thân thiết trở lại. Tôi dạy nó học, còn nó dạy tôi cách chơi game – thứ trước giờ tôi cho là vô bổ. Chúng tôi không còn là hai thế giới xa cách, mà là hai người bạn, hai anh em đúng nghĩa.
Mẹ tôi, dù không nói gì, nhưng tôi thấy ánh mắt bà ấm lại. Bà bắt đầu ngủ ngon hơn, cười nhiều hơn, và không còn nhắc chuyện bật lửa đầu lâu nữa. Vì bà cũng hiểu, con trai bà không hư hỏng, chỉ là lớn lên theo cách rất riêng.
Sau một năm, em tôi thi đậu vào trường Cao đẳng kỹ thuật. Không phải trường top, nhưng là điều nó nỗ lực giành được. Tôi đi làm, giúp đỡ nó tiền học và cùng nó chia sẻ mọi điều trong cuộc sống.
Có lần, tôi hỏi: “Sao ngày đó không nói thẳng với anh?” Nó cười, nửa buồn nửa vui: “Vì em sợ anh thất vọng thêm.”
Tôi ôm đầu nó, siết chặt: “Không, là anh mới làm em thất vọng nhiều năm như vậy.”
Giờ đây, tôi không còn tự hào vì mình là một người anh gương mẫu, mà tự hào vì có một người em trai như nó. Một đứa con trai từng bị hiểu lầm, từng mang tiếng “ăn chơi”, nhưng lại có trái tim ấm áp, âm thầm gồng gánh và yêu thương không cần đền đáp.
Chúng tôi lớn lên – không phải chỉ về tuổi – mà là về sự thấu hiểu, đồng cảm và trân trọng nhau hơn.
Và tôi vẫn luôn nhớ về buổi chiều mưa ấy… khi tôi mượn 150 nghìn, để rồi nhận lại một bài học lớn nhất đời mình.