Chiều hôm ấy, mưa bụi giăng như tơ nhện mỏng trên mái ngói cũ, thấm đẫm không khí lạnh và ẩm, phả mùi rêu phong của thời gian chưa từng được lau sạch. Na khẽ kéo lại khăn choàng cổ, tay vẫn thoăn thoắt sắp xếp chồng hồ sơ cho chuyến đi thiện nguyện cuối tuần. Phòng làm việc yên ắng, chỉ có tiếng giấy sột soạt hòa cùng tiếng mưa rơi lách tách ngoài cửa sổ.
Người quản lý bước vào, giọng nói nhỏ như sợ làm gián đoạn dòng suy nghĩ của cô: "Na, có một nhà tài trợ muốn gặp em. Ông ấy không thích ồn ào, chỉ muốn nghe em trình bày trực tiếp."
Na gật đầu, nhẹ nhàng gấp tập hồ sơ lại, lau tay vào vạt áo khoác rồi bước ra hành lang. Cuối dãy, nơi ánh đèn vàng mờ chiếu lên từng hạt bụi lơ lửng, một người đàn ông đứng lặng lẽ, quay lưng về phía cô. Dáng cao gầy, áo khoác sẫm màu, tóc hoa râm cắt gọn. Có gì đó ở ông khiến cô thoáng thấy quen thuộc, như từng gặp trong một giấc mơ xa lắc.
Nghe tiếng bước chân, ông quay lại. Ánh mắt hai người giao nhau trong khoảnh khắc ngưng đọng thời gian.
"Chào cháu. Ta là Hải," ông nói. Giọng ông nhẹ như làn khói, trầm và khàn, pha lẫn vẻ mỏi mệt của người đã đi rất xa.
Na bắt tay ông, ánh mắt lễ phép nhưng dè dặt. Cô mời ông vào phòng, bắt đầu trình bày về dự án, về những đứa trẻ vùng cao chưa từng biết đến sách, về các chuyến xe gập ghềnh mang theo yêu thương đi qua con đường sạt lở. Ông Hải lắng nghe, mắt không rời cô một giây, như thể ông đang tìm kiếm một điều gì đó không thể gọi tên trong từng cử động nhỏ.
Cuộc gặp gần kết thúc, ông Hải mở ví lấy tấm séc tài trợ. Một tấm hình cũ rơi ra, nhẹ như chiếc lá rụng giữa mùa thu. Na cúi nhặt, và trái tim cô dường như ngừng đập.
Đó là bức ảnh một người phụ nữ trẻ bế đứa bé gái trước ngôi nhà mái ngói đỏ. Cô bé đó là cô. Người phụ nữ đó là mẹ cô.
Bức ảnh này... chỉ có thể được chụp bởi người từng hiện diện. Và rồi bỏ đi.
"Cái này… từ đâu mà ông có?" – Na hỏi, giọng khản đặc, tay siết chặt tấm hình như sợ nó tan biến.
Ông Hải nhìn bức ảnh rồi nhìn cô. Đôi mắt ông ngân ngấn nước, nhưng vẫn giữ được vẻ bình tĩnh đến kỳ lạ.
"Là... cha đã chụp. Khi con mới ba tuổi."
Na lùi lại một bước, ánh mắt hoài nghi như chạm phải sự thật không thể tin.
"Không. Cha tôi đã chết. Mẹ tôi nói vậy."
Ông Hải khẽ lắc đầu, giọng nghẹn lại như có gì chắn ngang cổ họng: "Cha không chết. Chỉ là... đã để con và mẹ con rời đi. Trong tủi nhục."
Tim Na như có ai bóp chặt. Cô đứng dậy, ánh mắt xoáy sâu như muốn bóc trần tất cả lớp vỏ bọc của ông.
"Ông đang giỡn với tôi à? Hai mươi năm, rồi đột nhiên đến đây, tự nhận là cha tôi, chỉ vì một tấm ảnh?"
"Không phải chỉ vì bức ảnh, Na. Mà vì cha nhận ra con. Từ ánh mắt, giọng nói, và từ cách con sống – quá giống mẹ con."
Cô quay đi, nhưng không kịp ngăn những ký ức dội về. Những đêm mẹ cô nằm im, quay mặt vào tường, mắt đỏ hoe. Những câu hỏi chưa từng được trả lời. Và nỗi ghen tị vô hình với những đứa trẻ có cha.
"Vì sao mẹ tôi lại nói dối tôi? Suốt hai mươi năm..."
"Vì cha không xứng đáng. Khi mẹ con mang thai, gia đình cha phản đối dữ dội. Cha không đủ mạnh để giữ mẹ lại. Khi nhận ra lỗi lầm, thì đã quá muộn."
Na nhắm mắt. Những giọt nước mắt nóng hổi trào ra, không ngăn được. Cô nghe rõ tiếng trái tim mình vỡ thành từng mảnh.
"Thế còn những năm tôi đói ăn? Mẹ tôi bệnh không có tiền chữa? Bà ngoại phải vay mượn từng đồng cho tôi học? Ông ở đâu?"
Ông Hải cúi đầu, bàn tay run run siết chặt chiếc ví như bám víu vào một điều gì đó đã quá xa vời.
"Cha không có lời biện hộ. Chỉ mong được đứng bên lề cuộc đời con. Dù con không gọi cha. Dù chỉ là... một cái bóng."
Na không nói gì. Cô đứng dậy, bước ra khỏi phòng, để lại ông cùng tấm ảnh cũ đã ố màu.
Những ngày sau đó, cô cố vùi mình vào công việc, vào những chuyến xe lên bản, vào tiếng cười của những đứa trẻ nghèo. Nhưng mỗi đêm, khi trở về căn phòng nhỏ, ánh mắt người đàn ông ấy vẫn trở lại, ám ảnh trong từng giấc mơ chập chờn.
Rồi một hôm, cô thấy bó hoa đồng tiền đặt trước cửa trung tâm. Mỗi tuần, chúng lại xuất hiện, đủ màu sắc, nhưng luôn là loài hoa mẹ cô từng thích. Không kèm tên người gửi.
Một buổi sáng, cô nhận được bưu kiện. Bên trong là quyển sách cổ mà ngày bé cô từng khao khát – cuốn sách cô và mẹ từng ngắm qua tủ kính thư viện. Trang đầu có dòng chữ nắn nót: "Mỗi người có cách yêu thương riêng. Cha chỉ biết làm thế này."
Na ngồi rất lâu trước cửa sổ, tách trà trong tay đã nguội. Có điều gì đó mềm lại trong lòng. Không phải tha thứ. Mà là... thấu hiểu.
Cô mở điện thoại, tay run run nhấn vào dãy số đã lưu từ hôm đó nhưng chưa từng gọi.
"Cháu muốn gặp ông. Không hứa gì cả. Chỉ là... cháu muốn nghe thêm về mẹ. Và về con người mà cháu từng nghĩ đã chết."
Im lặng kéo dài, rồi tiếng ông khẽ vang lên: "Cảm ơn con. Cảm ơn con đã cho cha một cơ hội... để sống lại."
Ngoài kia, mưa đã tạnh. Trời trong như chưa từng có bão. Dưới ánh nắng nhạt, con đường nối hai phía của một đoạn đời – đang được hàn gắn lại. Bằng yêu thương. Và bằng tha thứ.